dnyagr.png 86 172 Dünya Görüşü
Dünya tasarımı ve Alınanca “Weltanschauung” sözcüğünün eş anlamlısı olarak kullanılan bir terim. Felsefi bir kavram olarak bakıldığında Dünya Görüşü, evrene, dünyaya, toplum ve insanlara, insanın toplum ve dünyayla ilişkilerine değin düşünce ve anlayışlar bütünüdür. Gerçi felsefenin geniş anlamıyla bir dünya görüşü oluşturma ya da ortaya koyma amacının bulunup bulunmadığı.sorunu tartışılmıştır. Ancak felsefe, bir amaç olarak ortaya koymasa bile, yöntemi gereği sonuçta belli bir dünyaya bakış açısı sağlama durumundadır.
Ne var ki felsefenin Dünya Görüşü oluşturma amacının zorunlu olarak bulunduğu iddiasıyla, felsefi düşünüş ve yöntemin belirli bir insan, toplum, dünya ve evren anlayışı ya da görüşüne ulaştırdığı olgusunu birbirine karıştırmamak gerekir. Diyalektik maddeciler maddeyi ve değişimini temel alan felsefi bir dünya görüşünü savunurlarken, idealistler “İde”yi veya ruhu insanın, toplumun, dünya ve evrenin kavranmasında, açıklama ve yorumlanmasında merkez kavram olarak kabul etmişlerdir. Platon’un Augustinus’un, Berkeley’in, Kant ve Hegel’in felsefeleri idealist Dünya Görüşüne tipik örnekler olarak kabul edilirler. Bu ve benzer anlayışlar maddeden soyut ve gerçekçi bulmayan Diyalektik maddecilik, özellikle Marksçılık maddeci bir Dünya Görüşünün oluşturulmasında bilimsel ölçüleri temci veriler olarak benimser ki, bundan dolayı kendisini “Bilimsel Dünya Görüşü” şeklinde de adlandırır. Ancak “bilimsel” olan ile dünya görüşü olgusunun çatıştığı noktaların açıklaması yeterince ortaya konulmuş sayılamaz. Sözgelimi tarihin akışını belirlediği savunulan toplumsal diyalektik ya da çatışmayla maddenin diyalektiği ilişkisi, bilimsel verilerden çok soyut mantık çıkarımlarıyla sağlanan bağlantılardır. Yine sınıfsız toplum ideali de bilimin nesnelliğine dayalı gerçekleşecek bir olgu olarak değil, mantıksal çıkarımla kurgulanmış bir “mitos”laştırmadır. Dünya görüşü, belirli bir sosyal grubun (bu sosyal bir sınıf, nesil ya da dini bir mezhep olabilir) dünyanın karakteristiğine bakışını biçimlendiren İnançlar dizisine aufla bulunur. Örneğin, ondokuzuncu yüzyılda iş adamının dünya görüşünün bireycilik, tasarruf, bir aile adabı duygusu, moral düzen ve dine ılımlı bağlılığı içerdiği ifade edilmiştir. Bilgi sosyolojisiyle uğraşanlar niçin belirli bir grubun belirli bir dünya içinde toplamasını neyin mazur gösterdiği noktasında toplanır, çünkü bir grubun tüm üyelerinin onlara atfedilen dünya görüşündeki tüm unsurlara inandıkları görülmüş şey değildir. Bu anlamda felsefenin bir dünya görüşü oluşturmasından söz etmek yerine, dünyaya belli bir bakış kazandırdığı olgusunun vurgulanması yerinde olur. Bu bakımdan felsefeden çok, dinin insana bir Dünya görüşü sunduğu, insanı, kendinden başlayarak evrene yayılan temel anlayışlara ulaştırıcı ilkeler ile kuşatıp yönlendirdiği belirtilmelidir. Gerçekten vahiye dayalı dinlerin yanında özünde bozulmuş inanışların bile insana Dünya Görüşü sunduğu ve dinin özünün bu bağlamda kendisini insana açtığı söylenebilir. Nitekim din insanın insan ile, toplum ile, evren ile ve ölüm sonrası yaşanılacak hayat ile özdeşlik içinde olması Dünya Görüşü olgusunun da yapılanmasını sağlamaktadır. Onun içindir ki, bir Hıristiyan Dünya Görüşünden, ya da Budacı bir Dünya Görüşünden sözedilmektedir. Fakat din olgusuna gerek tarihi, gerekse insanî gerçek bir anlam verilmeye çalışıldığında bir çok dinin ya da inanışların bu mahiyet ve nitelikte eksiklikler taşıdığı hemen anlaşılır. Buna karşılık İslâm’ın dine verdiği anlam ve bir din olarak kendini açıklamada ortaya koyduğu kavram ve ilke bütünlüğü hemen Öteki dinlerden ve inanışladan farklı olduğunu göstermektedir. Dünya Görüşü bağlamında ifade edilmesi de bu açıdan kendine özgü bir mahiyetin varlığını ortaya koymaktadır. İnsanın bizzat kendisiyle olan maddî ve manevi ilişkisinden başlayarak evren ve öte dünya hayatı bir bütünlük arzeder ki, bu açıkça İslâm’ın bir Dünya Görüşü olma imtiyazını da açıklar. (SBA)
Dünya görüşü
Dünya görüşü, halk arasındaki kullanımıyla edinilmiş bilgi, veya bir insanın hayat görüşü veya bir şeye erişmenin arkasındaki yöntem veya prensipler olarak da kullanılmaktadır. Buna aynı zamanda bu anlamda o kişinin hayat felsefesi de denilir.
Vikipedi