Fraternité
felsefe2.png” border=”0 Fraternité; “Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik” anlamına gelen Fransızca söz,1789 Fransız burjuva devriminin sloganıdır. Eski Fransız Frank’ının arkasında yazılı olan olan bu söz, bugün Fransız Avrosu’nda da yazılıdır. Ayrıca İttihat ve Terakki cemiyetinin sloganı olan “Hürriyet (Özgürlük), Müsavat (Eşitlik), Uhuvvet (Kardeşlik)” kavramlarıyla benzer anlamlara gelmektedir.
Fransız toplumunun çeşitli sınıfları arasındaki gergin çelişkileri gizlemek için uydurulmuş bu boş sözler Osmanlıcaya «hürriyet, müsâvât, uhuvvet» deyimleriyle çevrilmiş ve Osmanlı düzeninin meşrûtiyet döneminde de kullanılarak heyecan uyandırmıştır. Karl Marx, Fransa’da Sınıf Kavgaları, 1848-1850 adlı yazılarında bu sözcüklerle şöyle alay eder: «O günlerde ne kadar kralcı varsa hepsi cumhuriyetçi kesilmiş, Paris’in bütün milyonerleri işçi olup çıkmıştı. Sınıf çelişkilerinin sözde ortadan kaldırılışını dilegetiren sözcük, fraternité (kardeşlik) sözcüğüydü, evrensel birlik ve kardeşlikti. Kulağa hoş gelen bu soyutlama, çelişik sınıf çıkarlarının bu gözü yaşlı arabulucusu, sınıf kavgasına hâyal âleminden bu tepeden bakış, bu fraternité şubat devriminin bir numaralı zırvasıdır… Ve Paris proletaryası bu yüce kardeşlik sarhoşluğuna kendini kaptırdı gitti… Ne var kî kardeşlik, ancak, burjuvazinin çıkarlarıyla proletaryanın çıkarları arasındaki kardeşlik devam ettiği sürcce geçerliydi». Toplumsal tedirginliklerin ve yoksullukların insanların birbirlerini sevmemelerinden ve birbirlerini kardeş saymamalarından ilerigeldîği savına dayanan bu içerikten oyksun, gerçeklere sırt çevirmiş, bilimdışı boşsözler bilgisiz insan yığınlarım uvutmak için günümüzde de kullanılmaktadır.