Ad Kavmi
Âd, Kur’an’da enbiya kıssalarında sık sık adı geçen eski bir kavim olup, hakkındaki tarihî bilgiler dağınık bir haldedir. Nuh devrinden sonra yaşayan bu kudretli kavim, servet ve refahı dolayısı ile, kibir ve gurura kapılmıştır (Kur’an, Arâf Suresi 66. Ayet; Fussilet Suresi 15. Ayet). Âd kavminin büyük binalarından Kur’an da (Şuarâ Suresi 128. Ayet v.d.) da bahsedilmektedir ; krş. Fecr Suresi 6.-7. Ayetler v.d. “elem tere keyfa fe’ala rabbuka bi âdin İrama zat el-‘imâd” tabirinde İram, kabileyi veya bir yeri gösterse gerektir. Ahkâf Suresi 21. Ayet‘e göre, bu kavim el-ahkaf (kum tepeleri) ‘ta otururlardı. Kendilerine Peygamber olarak gönderilen “kardeş”leri Hud’a, tamamiyle Mekkelilerin Peygambere yaptıkları şekilde, davranmışlar ve bu hallerinin neticesi olarak, Hud ile imana gelen bir kaç kişi dışında, şedit bir fırtına ile yurtlarından sürülüp çıkarılmışlardır (Arâf Suresi 70.; Hud Suresi 60.; Fussilet 13.; Kamer Suresi 19.; Hâkka Suresi 6. Ayetler). Nihayet Hud Suresi 52. Ayet‘te, onları kasıp kavuran bir kuraklıktan bahsedilmekledir. İşte Kur’an’daki bu sözler sayesindedir ki, bilâhare enbiya kıssalarında Ad kavminin ahvâli toplu bir surette nakledilmiştir.
Cahiliyet devrî şairleri Ad’ı, mahvolmuş eski bir kavim diye, tanıyorlardı, ‘min ‘ahd ad’ =”ad devrinden beri” tabiri, o zamandan kalmıştır (Hamasa, nşr. Freytag-, I, 195,1 ; 341,3). Huzayli Divânı’nda Ad hükümdar- larından ve Nabi£a’da bu kavmin basiretinden bahsediliyor. Ad kavminden olan Ahmar’in Zuhayr tarafından zikredilmesi {Muallaka, V, 32, Huzayli Divânı, h. 31, 1) dikkate değerdir; çünkü bu konudaki İslâm menkıbesi (Kudar) el-Ahmar’i Şamudi’lerle münasebet halinde gösteriyor. Âd isimli bir kavmin gerçekten yaşayıp yaşamadığı ve nerede oturduğu meselesi halledilmemiştir. Araplar Ad kavmine dair şecereler vücuda getirmişler ve diğer cihetten bu kavmin, Ummân ile Hazramevt arasındaki, barınılmaz büyük kum çöllerinde yaşamış olduğunu kabul ederler.
Mısır-Yunan coğrafyacısı Batlamyus tarafından MS 200 yılında çizilmiş dünya haritasında Ad kavminin yaşadığı sanılan şehir ve civarındaki yollar çizilmiştir.
Bahsedilen bölgede yapılan arkeolojik kazılarda yüzeyin 15-20 metre çıkan kalıntılarından (Ubar şehri) yola çıkan bazı araştırmacılar bu bölgede Ad kavminin yaşamış olabileceğini söylemektedirler.
Kur’ân’da Hz. Hud ve Âd Kavmi, Helakı, Ayetleri