Nöropati nöronlarının hasarını tarif eden tıbbi terim. Çevresel sinir sistemi nöronlarını tutmakal beraber, bazı kaynaklara göre kraniyal sinirlerin hasarı da bir nöropatidir.
Periferik nöropati; periferal motor, duyusal ve otonomik nöronların yapı veya fonksiyonlarında bozukluk olarak tanımlanır. Bu nöron tipleri birlikte etkilenebildiği gibi, seçici olarak da etkilenebilir.
Sinir sistemi, vücudun normal işlevlerini yerine getirebilmesi için, beyne haber taşıyan, beyin ve omurilikle iletişim sağlayan nöronlar (sinir hücreleri) ve sinirlerden (nöronlara ait sinir liflerini içeren demetler) oluşan muazzam ve karmaşık bir ağdır.
Sinir sistemi genellikle 2 parça olarak ele alınır: merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilikten oluşur) ve periferik sinir sistemi (merkezi sinir sistemi dışında, omurilikle bağlantılı sinirler ve nöronlar ağından oluşur). Periferik sinir sisteminde, beyne duyularla ilgili bilgi ileten duyusal sinir lifleri ve kaslara mesaj göndererek kontrol eden motor sinir lifleri bulunur.
Periferik nöropati, periferik sinir sistemindeki hücrelerin hasara uğramasından ya da bozukluğundan kaynaklanır. Bozukluk ya da hasar, sinir hücrelerine kan dolaşımının ulaşmasını engelleyen, vücudun (dolayısıyla sinir hücrelerinin) yetersiz beslenmesine yol açan, sinir hücrelerinin liflerinde yalıtıcı rol oynayan maddeleri etkileyen durumlar ve hastalıklarla ilişkili olabilir ya da bas?, travma (örneğin, sinir lifinin kesilmesi) gibi sinir hücrelerinin doğrudan zedelenmesine bağlıdır.
Periferik nöropati nedenleri
- Diyabeti olanlarda kandaki şeker düzeylerinin iyi kontrol edilememesi
- Aşırı alkol kullanımı
- Beslenme yetersizlikleri ya da besin maddelerinin emilimiyle ilgili sorunlar
- Enfeksiyon
- İltihap
- Zehirlenme; örneğin bazı toksik kimyasal maddelerle (arsenik, civa ya da kurşun gibi) aşırı temas
- Uzun süre baskıya maruz kalma
- Tümörler gibi anormal oluşumlar da sinirleri zedeleyebilir
- Otoimmün bozukluklar (romatizmal eklem hastalığı ve lupus gibi)
- Metabolizma bozuklukları (böbrekler normal çalışmadığında olduğu gibi vücudun kimyasal dengesinde bozukluk)
Periferik nöropati belirtileri
- Uyuşma; özellikle bacaklar, ayaklar,
- kollar ve ellerde
- Kas kuvvetsizliği
- Karıncalanma, yanma, iğnelenme
- ya da gıdıklanma hissi
- Ağrı; özellikle bacaklar, ayaklar,
- kollar ve ellerde
Nöropati riskini azaltma
- iyi beslenmeye özen gösterin
- Alkolden sakının
- Toksik kimyasal maddelerle temas etmekten kaçının
- Diyabetiniz varsa, kandaki şeker düzeylerinin iyi kontrol edilmesine özen gösterin