İhtilaf (A.), yani fikir ayrılığı; icma’ın zıddı olup, İslam fıkıh ve akaidinii müctehidlerinin, usule temas etmeyen ahkam ve akaidin teferruat meseleleri üzerinde ve bilhassa mezheb ayrılıklarında bizzat bu mezheplerden her birinin kendi ferevesi içinde de tezahür ettigi üzere, fıkıh meselelerinde birleşmemeleri. Amellerin birliğine daha az tesir etmeyen zıt telfikkiler mevcudiyeti karşısında bu ihtilaflar hakkında, İslam ehl-i sünnet ve cemaati arasında, bütün zıt fikirlerin birbirine eş değer olduğu kanaati teessüs etti ve bu kanaat, ilk önceleri muhtelif halifelere ve sonunda bizzat Peygambere atf-edilmiş olan şu veciz cümlede kat’i ve mevsuk ifadesini buldu : “İslam cemaati arasındaki fikir ayrılıkları bir rahmettir”. Bu ayrılıkların toplanması, fıkıh ilminin zuhurundan itibaren, müslümanlar arasında bir çok eserlerin yazılmasına sebep olmuştur.