Silikozis, silika (SiO2) adı verilen maddenin uzun süre teneffüsü ile gelişen kronik bir pneumoconiosis (pnömokonyoz) tablosudur. Maden işçileri arasında bir dönem “Dul Bırakan Hastalığı” olarak anılmıştır. Bir işçinin kot (jeans) taşlama işinde altı ay çalışması bu hastalığa yakalanması için yeterli bir süre olup nefes darlığı (dyspnea), yorgunluk gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ne yazık ki toza maruz kalma ortadan kalksa bile hastalığın ilerlemesinin önüne geçilemez.
Patogenesis
Soluma ile silika tozları, akciğer interstisiyumuna gider ve alveoler makrofajlarca fagosite edilir. Fakat fagositozu takiben kısa süre içinde makrofajlar ölürler. Başka makrojafların silika tozlarını fagosite etmesi devam eder. Bu fagositozu sağlayan makrofajlar bir süre sonra fibroblastların çoğalmasını sağlayan Growth Factorleri salgılarlar ve böylece fibrozis stimüle edilmiş olur. Çünkü her ne kadar fagosite etseler de hücreler ölecektir ve organizma buna bir nevi “Dur” demek adına bu oluşumu tetikler.
Silika kristallerinin kollagenler ile sarılması ve bu esnada tozları solumayı izleyen süreçte fibrotik hiyalinize nodüller (silicotic nodules) oluşur. Nodüller alveolleri doldurmaya başlamıştır. Silikozis oluşum ve sonuçlanma bakımından tıpkı siroza benzer. Mekanizma bağ doku üremesi ve bunun önüne geçilememesidir.
Risk grubu
Maden işçileri, kot taşlama işçileri, çimento fabrikası çalışanları, diş teknisyenleri, cam endüstirisi çalışanları başlıca risk grubunu oluşturur.
Tedavi
Bilinen bir tedavisi yoktur. Sadece profilaktik (koruyucu) önlemler alınarak hastalığın önüne geçilmesi mümkündür.
Bu sayfada yer alan yazılanlar bilgi amaçlı olup, hekim uyarısı ya da önerisi değildir.