Arapça kökenli bir kelime olan icaz sözlük anlamı az sözle çok şey anlatma demektir.
Bir fikri ata sözlerinde, vecizelerde olduğu gibi, mümkün olduğu kadar az kelimeyle anlatmıya îcaz denir. Bu kolay becerilebilen bir iş değildir. Çok kültürlü, ileri görüşlü, geçmiş olaylardan kuvvetli sonuçlar çıkarabilen kimselerin yapabileceği bir iştir.
Bazı yazarlar, düşüncelerini bir sohbet rahatlığı, bir fıkra akışı içinde ifade etmezler. Üzerinde sayfalarca yazı yazılmasını gerektiren bir fikri, birkaç kelimelik bir cümlenin içine sıkıştırırlar. Onun genişletilmesini okuyucunun anlayışına ve kültürüne bırakırlar.
Vecizelerin hepsi îcaz yoluyle meydana getirilmişlerdir.
Burada şunu unutmamak gerektir ki geniş ve derin bir düşünceyi, birkaç kelime içine sıkıştırmak, onu, anlaşılmaz duruma sokmak demek değildir. Tersine, bu az kelimeyle meydana getirilen cümle, fikrin kavranmasına ışık tutacak kadar açık ve sağlam olacaktır. Böyle olmasaydı, bütün veciz sözler, çözülmesi mümkün olmıyan birer muamma karakteri gösterirlerdi.
İcaz gücüyle meydana getirlmiş bir kaç örnek söz:
Çok dinlememiz az konuşmamız için iki kulağımız ve bir dilimiz vardır.
Diyojen
Karnı açlardan ziyade kalbi açlara acırım.
Cenap Şehabettin
Bir memlekette namuslular, lâakal (en az) namussuzlar kadar cesur olmadıkça o memlekettte hiçbir müsbet iş yapılamaz.
İsmet İnönü