Arapça bir kelime olan Maliye sözlükte :
1. Kamu ile ilgili işlerin yürütülmesi için gerekli gelirleri ve harcanan paraları düzenleyen kuralların bütünü.
2. Konusu bu kuralları incelemek olan bilim dalı.
3. Devlet gelir ve giderlerini yöneten kuruluş.
anlamlarındadır.
Devletin yapmakla yükümlü olduğu faaliyetlerle ilgili gelir ve giderlerin ve bu gelir ve giderleri düzenleyen kâidelerin tamâmı. Milletin temel unsuru olan bireylerin, çeşitli ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlardan bir kısmı bireysel çalışmalarda, bir kısmı belediye, vakıf, şirket gibi kuruluşlarca, bir kısmı da devletçe karşılanmaktadır.
Devletin savunma, eğitim, güvenlik gibi kamu hizmetlerini mutlaka zamanında yapması gerekir. Bu hizmetler kaçınılmaz hizmetlerdir. Bunun yanında fertlerin refahını arttırmak, yeni iş sahaları açmak amacıyla yatırımlara da girişmesi devletin aslî görevlerindendir. Devlet, yapacağı masrafları genel ve katma bütçe kânunlarıyla tesbit eder. Adı geçen masrafların yapılması mecburî olduğundan şahıslarda ve diğer kuruluşlardakinin tersine, gelirlerin giderlere göre düzenlenmesi zorunluluğu vardır. Kamu gelirlerinin büyük kısmını vergi gelirleri, az bir kısmını ise işletme gelirleri ile, millî emlâk, kirâ ve
satış gelirleri teşkil eder. Yıllık bütçenin büyüklüğü, vergilerin nisbetine ve yeni vergilerin ihdâsına (ortaya konmasına) neden olabilir.
Belediye ve il özel idârelerinin işlemleri, kamu mâliyesi ile yakından ilgilidir. Mahallî idâreler, kânunların verdiği yetki çerçevesi içerisinde kendi belediye ve il hudutları dâhilinde vergi toplamakta ve gelir sağlayıcı işletmelere yatırımlar yapmaktadır. Türkiye’de, devletin vergi gelirlerinden kânunla belirlenen nisbetteki miktarı, belediyelere ve il özel idârelerine ayrıca tahsis edilmektedir.
Ekonomik ve mâlî konular, zamanımızda, bütün kişileri, kısmen ve kuruluşları yakından ilgilendirdiğinden, “kamu mâliyesi” yanında, bütün iktisâdî ve sosyal hayatı, şirketleri, vakıfları, beynelmilel kuruluşları ilgilendiren “mâliye” kavramı yerleşmiş ve rolü her geçen gün artmaktadır.