Nahiv
Kelimelerin cümle içindeki vazifelerini ve buna göre sonlarının aldığı durumu öğreten ilimdir.
"Nahiv", Arap dilinde "kurallar" veya "dilbilgisi" anlamına gelen bir terimdir. İslam dünyasında Arap dili üzerine çalışmalar yapan dilbilimciler tarafından kullanılan bir terimdir. Nahiv, Arap dilinin yapısını, kurallarını ve dilbilgisini inceleyen bir disiplindir. Bu çalışmalar genellikle Arap dilinin klasik metinlerini, özellikle Kur'an'ı ve hadisleri içerir. Nahiv çalışmaları, Arap dilinin gramer yapısını, kelime köklerini, çekim eklerini, cümle yapısını ve diğer dilbilgisi unsurlarını anlamak için önemlidir. Bu çalışmalar aynı zamanda Arap dilinin tarihini ve gelişimini anlamak için de önemlidir. Nahiv, Arap dilinin anlaşılması ve doğru kullanılması için temel bir disiplindir.
Arab dilinde kelime sonlarının nasıl okunacağı, kelimelerin hangi irabı alacağı, ilk zamanlar Arablar arasında lisan melekesi ile bilinirdi. Sonraları bu meleke bozulmaya yüz tutunca, bu hususta hatadan korunmak için nahiv kaideleri konulmuştur. Bu ilmi ilk kuran Ebül Esved ed-Düelî’dir. Sonra Harun Reşid zamanında İmam Halil b. Ahmed tarafından geliştirilmiştir. Daha sonraları İmam Sebeveyh, vahvin diğer konularını da tamamlayarak meşhur kitabını yazmıştır. Gide gide bu meseleler hakkında ihtilâflar çoğalmış, Kufe ve Basra âlimlerince nahiv ilmine dair büyük-küçük birçok eserler yazılmıştır.