Neccâriye. el-Hüseyn b, Muhammed en-Neccâr tarafından kurulan bir mezhebin adıdır.
Mezheb kurucusu en-Neccâr Me’mun devrinin kelâmcısı olup 844’de vefat etmiştir. Şehristanî ve Razî gibi âlimler bu mezhebi Cebriyeci olarak göstermişlerdir. Bu mezheb mensubları bazı bakımlardan Eş’ariyye’ye, bazı bakımlardan da Mutezileye uymuşlardır.
Eş’ariyye’ye uydukları hususlar şunlardır: Fiilleri yaratan Allah’tır. Cüz’î iradeyle onları kazanan ise insandır. İstitaa, fiille beraberdir. Alemde ancak Allah’ın dilediği şey hadis olur. Allah’ın günâhları affetmesi câizdir. Mutezile’ye ¡ydukları hususlar: Allah’ın ilim, kudret, irade, hayat, semî ve basar sıfatları yoktur.Allah’ın kelamı mahluktur. Allah gözle görülmez. en-Neccâr’a göre: Allah’ı peygamberleri, farzları bilmek ve bunu dille söylemek imandır. Bunlardan birini bilmeyen veya söylemeyen kâfirdir. Neccariye mezhebi mensubları bazı meselelerdeki ihtilafları yüzünden çeşitli kollara ayrılmışlardır. Bunlardan en meşhurları Bergusiyye, Za’feraniyye ve Müstedrike’dir.