Nefs-i Emmâre
İnsanın hâiz olduğu ve kendisini çirkin davranışlara ve âdi dünya lezzetlerine sevkeden tabiî kuvvet manâsına gelen bir tâbirdir. Kur’ân-ı Kerîm Nefs-i emmârenin zararını, Hz. Yusuf’un şu sözleri ile ifade eder: “Ben nefsimi temize de çıkarmıyorum. Çünkü nefis, gerçekten kötülüğü şiddetle emreder. Ancak Rabbimin esirgediği nefis müstesnadır, çünkü Rabbim Gafûr’dur, Rahîm’dir.” (Yûsuf suresi /53. ayet).
Mutasavvıflara göre Nefs, şehevî ihtiraslara ve şeytanî hastalıklara, mukavemetsiz olarak teslim olursa, nefs makamlarının en alt derecesinden olan “Nefs-i emmâre” adını alır. Nefs-i emmâre, bedenî tabiata meyi edip hissi şehvet ve lezzetleri emreder, kalbi süflî cihete çeken, bütün şerlerin ve kötü ahlâkın kaynağı olan bir güçtür. Bu gücü, kötü temâyüllerinden vazgeçirip dinin ve akl-ı selîmin emri altına sokmak için çaba sarfetmek gerekir ki, bu çabanın adı “Mücâhede”dir (bk. Nefisle Mücadele).