Sipahi
Osmaniı askerî teşkilatı ile toprak hukukunu ilgilendiren müşterek bir terimdir. Tımar sisteminin tatbik edildiği zamanlarda tımarı tasarruf eden kişiye sipahî denir. Belli hizmetler karşılığı olarak tımarı tasarruf eden sipahîler, harp zamanlarında tımarlarının gelirine göre beslemek zorunda oldukları “cebelî”leri ile birlikte harbe iştirak etmek zorundaydılar. Bu esnada hem kendisinin hem de cebelilerinin bütün masraflarını karşılarlardı. Harbe iştirak etmeyenlerin tımarları ellerinden alınırdı. Kanunnâmelerde hangi sınıf sipahilerin harbe iştirak etmeyip başka vazifeleri yapacakları belirlenmiştir.
Sipahilik, I.Murad zamanında ihdas edildi. Sefere dâvet edildikleri zaman seraskerin bulunduğu yere geldiklerinde yoklama yapılırdı.
Reâyânın kullandığı çiftlik ister tam olsun, ister yarım (nîm) çiftlik olsun, her zaman sipahinin gözetimi altında idi. Kanunnâmelerde sipahilerin hangi miktarda resim (vergi) alacakları belirtilmişti. Şâyet sipahî haddini tecavüz eder ve belirtilen miktardan fazla alırsa o zaman bir daha verilmemek üzere tımarı elinden alınırdı. Sipahîler, tımarlarında bulunan her türlü düzensizliği ortadan kaldırmak zorunda idiler. Bu bakımdan, izinsiz hiç kimse gelip o tımara yerleşemezdi. Böyleleri derhal memleketlerine gönderilirlerdi. Sipahî ile reâyâ arasında meydana gelen anlaşmazlıklar için reâyâya şikâyette bulunma hakkı verilmiştir. Hatta bunun için “Toprak kadısı” denilen bir memur da görevlendirilmişti ki bu dâvalara da bakmaktı, Sipahî, hiç kimsenin arazisini elinden almaya yetkili değiidir. Ancak, toprağım üç sene üst üste mazeretsiz oiârak ekip biçmeyenin toprağı elinden alınabilirdi.
Yeniçeri teşkilâtı arasındaki süvarilere de sipahî denirdi. Bunlar merkezde bulunurlardı. Tarihte sipahî isyanları diye zikredilen olaylar, bunlar tarafından çıkarılmıştı. Bunların tımarlı sipahilerle bir ilgisi yoktur. Sipahî bölükleri. baş kahya, kahya başçavuş ve başbölükbaşı tarafından idâre olunurdu. Sipâhî bölükleri, sipahî ağası tarafından idare edilirdi.
Sipahiler sakal bırakmazlardı. Bıyıklarını da yataklı denilen şekilde uzatırlardı. Böyiece yüzlerini kor-kunçlaştırırlardı. Onların en büyük meziyetleri binicilikti. Kılıç kullanmada eşleri yok denecek kadar mâhirdiler.
Daha Geniş Bilgi Burada: Sipahi Nedir, Tımarlı Sipahi, Özellikleri, Sipahi Ocağı