Yeis (ar. i.)
Ümitsizlik, karamsarlık.
İslâm inancına göre mü’min için Allah’ın merhamet ve yardımından ümit kesmek mümkün değildir. Çünkü böyle bir ümitsizliğe düşen kimse, artık Allah’a dayanıp güvenmekten vazgeçmiş demektir. Halbuki “Rahmetim her şeyi kuşatmıştır.” (K. 7/ 156) buyuran Yüce Allah, ümitsizliği mü’mine lâyık görmediğini Hz. Yâkub’un dilinden şöyle ifade buyurmuştur; “Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Doğrusu, Allah’ın rahmetinden kâfirlerden başkası ümit kesmez,” (K. 12/87). Bu âyete göre Yeis inançsızlığın bir tezâhürüdür. Nitekim, din psikolojisi âlimlerine göre inançsız insan hayat karşısında ümitsiz ve karamsardır, Hayatın güçlükleri karşısında dayanıp güveneceği Ulu bir Kudret’in bulunduğuna inanmamaktan doğan Yeis hali, insanları intihara kadar varan bunalımlara götürmektedir. Çağımızda ruhî bunalımların artması ile inançsızlığın zayıflaması arasında sıkı bir münâsebet bulunduğu kabul edilmektedir. Kur’ân-ı Kerîm hem dünyâ, hem de âhiret kurtuluşu hususunda Allah’ın engin rahmet ve yardımına güvenmenin önemini şöyle ifade etmiştir; “Kim Allah’a saygı duyarsa, Allah ona (güçlükler karşısında) bir çıkış yolu hazırlar ve onu hiç ummadığı yerden rızıklandırır. Kim Allah’a güvenip dayanırsa, ona (yardımcı olarak) Allah yeter.” (K. 65/3). (bk. Tevekkül, Tevbe).