Burak, Mi’rac gecesinde Hz. Peygamber’i taşıdığı rivayet edilen binek.
Burak “parıldamak, şimşek çakmak” anlamına gelen Arapça berk kelimesinden türetilmiş olup renginin saf ve parlak oluşu veya çok hızlı hareket edişi sebebiyle bu adı almıştır.
İsrâ sûresinin ilk âyetinde, Allah’ın bir gece Hz. Muhammed‘i Mescid-i Harâm’dan Mescid-i Aksâ’ya kadar yürüttüğü bildi riliyorsa da söz konusu âyette bu yolculuğun burakla gerçekleştiğine dair herhangi bir işaret yoktur. Konu ile ilgili hadislerde yer alan ayrıntılı bilgilere göre yolculuk Mescid-i Aksâ’dan sonra semaya yükseltilmek suretiyle devam etmiştir. Cebrail’in de refakat ettiği ve İslâmî kaynaklarda “isrâ” ve “mi’rac” diye adlandırılan bu gece yolculuğu hadislere göre burak denilen bir binekle gerçekleşmiştir. Kaynaklar bu bineğin beyaz renkli ve fevkalâde süratli olduğunu, katırla eşek arası bir yapıya sahip bulunduğunu bildirirler. İsrâ olayını anlatan hadislerin bir kısmında burakın, yukarıda belirtilen vasıflarından başka uzun kulakları ve uyluklarına bitişik iki kanadının bulunduğu, bu kanatları sayesinde bir adımda gözünün görebildiği en uzak mesafeyi katedebildiği de kaydedilmektedir. Bazı kaynaklara göre de Hz. Peygamber buraka yaklaşıp binmek istediği sırada burak huysuzluk etmiş, fakat Cebrail’in, o zamana kadar taşıdığı kişiler içinde en faziletli insanın şu anda kendisine binmekte olan kişinin olduğunu hatırlatması üzerine utancından ter dökmüştür. Hadislerde belirtildiğine göre Hz. Peygamber Cebrail ile birlikte Mescid-i Aksâ’ya vardığında buraktan inmiş. Cebrail burakı eskiden kalmakta olduğu yere götürmüş ve bağlamış, Resül-i Ekrem de orada bulunan peygamberler cemaatine imam olarak namaz kıldirmıştır. Cebrail’in Resûlullah’la birlikte buraka binip binmediği konusu ihtilaflıdır. Hâkim’in el-Müstedrek’ınde (IV, 606), Hz. Peygamber’e burak getirildiğinde Cebrail’in de arkasına bindiği tarzında Ebû Hamza Meymûn el-A’ver’den rivayet ettiği hadis konu ile ilgili diğer haberlerle desteklenmemiştir.
Mi’racın İslâm literatürüne girdiği şekliyle Hz. Peygamber’e has bir mucize olduğu bilinmektedir. Burak olayı da mi’rac sırasında meydana gelen tabiat üstü birçok olaydan biri olarak kabul edilmelidir. Deney ve gözlem dünyasının dışında vuku bulan bu tür olayların tabiatta gözlenen kanunlarla değerlendirilmesi mümkün değildir.
Burak Resûl-i Ekrem’den başka diğer peygamberlere de hizmet etmiştir. Taberi’nin naklettiği bir rivayette Hz. İbrahim’in Kabe’yi ziyarete giderken bu bineği kullandığı belirtilmekte ve bu sebeple buraktan “İbrahim’in bineği” (dâbbetü İbrahim) şeklinde söz edilmektedir. Ayrıca kıyamet günü, mahşer yerinde bulunan ümmetlerine ulaşabilmeleri için peygamberlere binek verileceği, Salih peygamber devesine binerken Hz. Muhammed‘in de kızı Fâtıma ile birlikte buraka bineceği ve o gün burakın sadece kendisine tahsis edileceği gibi hususlar da konu ile ilgili rivayetlerdendir
Diyanet İslam Ansiklopedisi