Halil Hamîd Paşa Kütüphanesi. Sadrazam Halil Hamîd Paşanın (ö. 1199/1785) İsparta ve Burdur’da kurduğu kütüphane.
1197 (1783) yılının sonlarında düzenlenen vakfiyesinden anlaşıldığına göre Isparta’daki kütüphane, Halil Hamîd Paşa’nın Hacı Abdi Efendi Camii içinde yaptırdığı kagir binada bulunmaktaydı. İki hâfız-ı kütüb. bir bevvâb ve bir ferrâşın görevlendirildiği kütüphaneye başlangıçta 449 cilt kitap konulmuştur. Vakfiyede ayrıca hâfız-ı kütüblerin kütüphane kurucusunun tahsis ettiği evlerde oturacakları ve şehir müftüsünün her hafta kütüphaneye gelip kitapları sayacağı belirtilmiştir. Halil Hamîd Paşa Kütüphanesi koleksiyonu, daha sonraki yıllarda yapılan bağışlarla ve Eğridir ilçesindeki Yı-lanlıoğullan’ndan Şeyh Ali Ağa’nın kütüphanesinden nakledilen eserlerle oldukça zenginleşmiştir. Bugün kitaplar, 1969 yılında yaptırılan yeni kütüphane binasında muhafaza edilmektedir.
Halil Hamîd Paşa’nın Burdur’da kurduğu kütüphane hakkında ise fazla bilgi yoktur. M. Zeki Oral’ın tesbit ettiği bir kitabın baş tarafındaki vakıf kaydına göre Halil Hamîd Paşa Burdur’da yaptırdığı kütüphanesine de bazı kitaplar vakfetmiştir. Vakıf kaydı 1197 (1783) yılına ait olduğuna göre bu kütüphane İsparta” -daki kütüphane ile hemen hemen aynı tarihte kurulmuştur. Bir arşiv kaydında Halil Hamîd Paşa’nın Burdur’da Çeşmecizâde Medresesi’ne koyduğu kitaplardan bahsedilmektedir. Anlaşıldığı kadarıyla Halil Hamîd Paşa Burdur’da müstakil bir kütüphane kurmamış, medrese içinde bir kütüphane tesis etmiştir. Yine M. Zeki Oral’ın tesbit ettiğine göre bu kütüphanede 117 cilt kitap bulunduğu rivayet edilmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi