İklab Nedir, Ne Demektir, Nasıl Okunur, Hakkında Bilgi

İklâb.Tecvîd terimi. Kalb kökünden türeyen ve sözlükte “döndürmek, çevirmek, altını üstüne ge­tirmek” anlamlarına gelen İklâb, tecvid terimi olarak bâ harfinin önünde bu­lunan sakin nün veya tenvinin idgam ya­pılmaksızın “mîm”e dönüşmesini ifade eder. Bu durumda sakin nün veya tenvin hâlis mîm (maklûb mîm) olarak okunur

Sakin “nûn”un bâ ile aynı kelime­de olması veya ayrı kelimede bu­lunması sonucu değiştirmez. Tenvinin ise daima kelimenin sonunda bulunacağı tabiidir uygulamasının sebebi, yanyana ge­len sakin nün ile “bâ”nın mahreçlerinin id­gam edilecek kadar yakın ve izhar edi­lecek kadar uzak olmayışı şeklinde açık­lanmış, ayrıca “nûn”un “mîrrTle gunne ve cehir sıfatlarında, bâ ile de mahrecdeki birliklerine işaret edilmiştir. Bu du­rumda sakin “nûn”un bâ ile mahreçleri aynı olan “mîm”e dönüşmesi kaçınılmaz­dır. İklâbı kıraat imamları ittifakla uygulamışlardır.

Burada sözü edilen maklûb “mîm”in nasıl okunacağında, diğer bir ifadeyle iklâbın nasıl uygulanacağı hususunda bâ”dan önce gelen sakin “mîm”in oku­nuşunda olduğu gibi [bk. İhfâ] ihtilâf bu­lunduğu ileri sürülmüşse de İbnü’l-Cezerî bunu reddetmiş ve bu “mîm”in ihfâ edi­lerek okunacağını belirtmiştir. Ancak günümüz İslâm dünyasında ik­lâb, genellikle maklûb “mîm”in ihfâ edil­mesi şeklinde uygulandığı halde Türki­ye’de ve bazı ülkelerde “bâ”dan önce ge­len sakin “mîm”de olduğu gibi -ve İbnü’l-Cezerî’ye göre yanlış olarak- izhar ile okunmaktadır.

TDV İslâm Ansiklopedisi