Karaevli. Oğuz boylarından biri.
Kâşgarlı Mahmud (XI. yüzyıl) bu boyu listesinde Kara Bölük adıyla on ikinci sırada zikretmekte ve damgasının şeklini de vermektedir. 1206 yılında tamamlanan Fahreddin Mübarek Şah’ın tarihindeki Türk toplulukları listesinde Karaevliler’in adı geçmez. Reşîdüddin Fazlullah (XIV, yüzyılın başları) KaraBölük’ü, Karaivli (>evli) şeklinde yazar ve damgasını da verir. Kayı, Bayat ve Alkaevli boylan ile ortak olarak ülüşlerinin “sağ karı yağrın” (sağ kürek kemiği) ve onkunlarının da şahin olduğunu bildirir.
Vekâyi’nâmelerde ve diğer eserlerde Karaevliler’in adı geçmez. XVI. yüzyıla ait tahrir defterlerinde de sadece Yeni İl’e bağlı Mûsâcalu oymağının obaları arasında Karaevii adını taşıyan seksen altı vergi nüfuslu bir oba görülür. Aynı yüzyılda Karaevii adlı diğer bir oymak Ceyhun kıyısında ve Acıdeniz’e (Hazar denizi) yakın bir yerde bulunmaktaydı. Fakat Şecere-i Terâkime’de bu Karaevliler’in Kaşga Cura adlı birinden türediği, Kaşga Çura’nın da dışarıdan getirilmiş bir kölenin oğlu olduğu söylenir. Günümüzde yarı göçebe hayatlarını henüz bırakmış veya bırakmak üzere bulunan Toroslar’daki Yörükler arasında Karaevli adlı bazı küçük oymaklara rastlanmaktadır. Bununla beraber buraların asıl adlarının başka olduğu (meselâ Karakoyunlu gibi) ve Karaevli adını sonradan aldıkları tesbit edilmiştir.
Boyun adını taşıyan yer adlarıyla ilgili olarak tahrir defterlerinde ancak yedi köye rastlanmıştır. Bunlardan dördü Bolu sancağının Onikidivan kazasında, ikisi Kastamonu dolaylarında bulunmaktadır. Bu durum, Karaevli boyundan kalabalık bir kümenin adı geçen yerlere yerleşmiş olduğunu göstermektedir. Bugün Türkiye’de değişik bölgelerde on kadar Karaevli adlı köy vardır.
Karaevli boyu Reşîdüddin’deki listede Kayı, Bayat gibi büyük boyların kardeşi olarak gösterilmiştir. Çorlu, Tekirdağı, Alanya, Maraş, Hamîd, Teke, Sis sancağı. Sinop ve Niğde yörelerindeki Karaevliler’e ait arşiv kayıtlan bulunmaktadır. Ancak bu gibi kayıtların son derece az olması, bu boyun başka adlar taşıyan obaları tarafından temsil edilmesiyle açıklanabilir.
TDV İslâm Ansiklopedisi