Kasîdetü’l-Hâkâniyye. Bûsîrî’ nin (ö. 695/1296) Hz. Peygamber için yazdığı kaside.
Bûsîrî’nin hacdan döndükten sonra Resûl-i Ekrem’e ve mukaddes beldelere karşı duyduğu şevk ve heyecanını tazelemek üzere yazdığı Ümmü’l-kurâ medhi hayri’l-verû adlı kaside redif harfi hemze olduğu için el-Kasîdetü’l-hemziyye diye tanınmıştır. 4SS beyitten oluşan ve aruzun hafif bahriyle kaleme alınan eser şairin kasideleri arasında en uzun olanıdır. Bûsîrî, Kasîdetü’l-bürde’sinde klasik Arap kaside geleneğine uyarak şiire gazeli hatırlatan bir bölümle başladığı halde el-Kaşîdeiü’l-hemziyye’sinde konuya doğrudan girmiştir.
Hz. Peygamber’in doğumunu, hayatının safhalarını, diğer peygamberlere olan üstünlüğünü, gazvelerini, Hulefâyi Râşidîn devrinin sonuna kadar İslâm davetinin tarihî seyrini, İslâm’ın diğer dinler karşısındaki üstünlüğünü, Resûl-i Ekrem’in güzel ahlâkını, Ehl-i beyt’in ve ashabın faziletlerini güzel bir üslûpla işleyen el-Kaşîdetü’l-hemziyye manzum bir siyer olarak değerlendirilebilir. Bûsîrî’nin kasidede Hicaz yolculuğu esnasında gördüğü yerleri anlattığına bakılırsa Akabe körfezini dolaşarak kara yoluyla hacca gittiği anlaşılır. Şairin Hz. Peygamber’in methine dair şiirleri diğer manzumelerine göre daha güçlü, daha coşkulu ve sanatkâranedir. Bu tür şiirlerinde klasik kasidenin medih, nesîb, tasvir gibi temalarını nübüvvetin şanına lâyık biçimde işlemiştir. el-Kaşidetü’i-hemziyye’deki tasavvuf! unsurlar Kâşidetü’l-bürde’sindeki kadar belirgin değildir. Kaside Ka-hire (1278, 1297, 1302, 1324) ve Tunus’ta (1295) defalarca basılmış, ilmî neşri Muhammed Seyyid Kîlânî tarafından gerçekleştirilmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi