Kumanlar
Bizanslılar ve Latinler tarafından Kıpçaklar‘a verilen ad. [bk. Kıpçaklar]
"Kumanlar" veya "Kıpçaklar", tarih boyunca Orta Asya'da yaşamış olan bir Türk halkıdır. Kumanlar, Orta Asya steplerinde, özellikle de Hazar Denizi'nin kuzeyinde ve Aral Gölü çevresinde yerleşik olarak yaşamışlardır. Ortaçağ boyunca, Kumanlar Orta Asya steplerinin önemli bir parçasını oluşturmuş ve çeşitli tarihî olaylarda rol almışlardır.
İlk kez 9. yüzyılda kayıtlarda adları geçen Kumanlar, Türk boylarının bir parçası olarak kabul edilirler. Orta Asya'da yaşadıkları dönemler boyunca, diğer Türk kabileleriyle çeşitli ilişkiler içinde olmuşlardır. 11. yüzyılda ise Kumanlar, Oğuz Türkleri ve Kırgızlar gibi diğer Türk boylarıyla birlikte, Hazar Denizi çevresinde siyasi bir varlık olarak belirginleşmişlerdir.
Kumanlar, 12. yüzyılda Rusya tarihinde önemli bir rol oynamışlardır. Bu dönemde Kumanlar, Rus topraklarına akınlar düzenlemiş ve Rus prensliklerine karşı sık sık savaşmışlardır. Ancak zamanla, Kumanlar Rus prenslikleriyle diplomatik ilişkiler kurmuş ve hatta bazı Kuman prensleri Rus topraklarında hüküm sürmüştür.
Kumanlar, 13. yüzyılın sonlarına doğru Moğol İmparatorluğu'nun genişlemesiyle karşı karşıya kalmışlardır. Moğolların baskısı altında, Kumanlar Orta Asya'dan batıya göç etmişler ve Avrupa'da yerleşmişlerdir. Kumanlar, Avrupa'da Macaristan Krallığı'na ve diğer komşu ülkelere yerleşmişler ve Macaristan'ın demografik yapısında etkili olmuşlardır.
Kumanlar, tarih boyunca çeşitli siyasi güçlerin egemenliği altında yaşamış ve Orta Asya'dan Avrupa'ya göç ederek farklı toplumlarla etkileşime girmişlerdir. Bugün, Kumanlar tarihî bir halk olarak kabul edilir ve soy kütükleri hakkında araştırmalar devam etmektedir.