Lam (ﻞ) Arap alfabesinin yirmi üçüncü harfi.
Türk alfabesinde on beşinci sırada yer alan, ebced tertibindeki sırası on iki. sayı değeri otuz olan harf in adı Fenike alfabesinde lamd (üvendire, baston), Ârâmîceve İbrânîce’de lamed (lamad), Yunanca’da lambda ve Arapça’da lâm olup baston veya üvendire biçimindeki Hiyeroglif remzinden doğup geliştiği kabul edilir. Ebced tertibini esas alan Fenike alfabesinden doğup gelişmeleri sebebiyle dünya alfabelerinin çoğunda on ikinci sırada yer alır.
Lamın mahreci, dilin iki kenarı ile dilin uç kısmının temas ettiği üst damak ve azı dişlerini izleyen dört dişin üst kısımları olarak geniş bir alanı kaplar. Sahip olduğu cehr, beyniyye, istif âl, terkik, izlâk, İnhiraf, infitâh ve zuhur sıfatlarının gereği olarak lâm sesi çıkarılırken dilin uç tarafının üst damağa kuvvetle dayanmasından dilin üst kısmında nefes cereyanı hapsolur (cehr), bu sırada dilin uç kısmı üst damağa doğru yükselip meylederek kavisli bir hal alır (inhiraf); ancak dilin iki yanından nefes akışı devam ettiğinden nefesin tam akması veya tam hapsolması söz konusu değildir (beyniyye). Dilin uç tarafı dışındaki kısımları ile üst damak arasının açık olması (infitâh) ve dilin yukarıya yükselmeyerek aşağıda kalması (istifâl) sebebiyle söylenişi kolay (izlâk), ince ve açık seçik bir ses (terkik, zuhur) çıkar. Şarkiyatçılara göre lam sesi sürtüşmeli (fricative), yanal (laterale).yumuşak(sonore) ve akıcı (liquide) bir ünsüz olup nefes akışı dilin iki (bilatârale) veya tek (unilatârale) yanından olabilir.
Belirlilik (mârife) takısı olan ve bu sebeple harf-i ta’rif lâm-ı ta’rif denilen takısının sadece “lâm”ı mârife harfidir. Sakin olması sebebiyle öndeki hemze ona ulanarak seslendirme işlevi (vasi) görür. Halîl b. Ahmed’e göre birlikte mârife edatıdır. Hurûf-ı şemsiyye adı verilen harflerinden biriyle başlayan bir kelimenin başına takısı geldiğinde “lâm”ı okunmayarak bu harflere katılır (idgâm-ı şemsiyye) ve kelimenin ilk harfi iki defa okunmak üzere şeddelenir: nın başına dahil olup pekiştirme vazifesi görür. Her iki tür “lâm”ın harekesi üstündür. Cer lamının harekesi zamirlere ve nida “yâ”sının hemen ardından gelen müstegâse (yardıma çağırılan) bitişirse üstün, diğerlerinde ise esredir. Gramer kitaplarında cer harfinin istihkak, İhtisas, milk. ta’iîl, olumsuzluğu pekiştirme te-kit(olumsuz”kvn” maddesinden sonra), kasem, taaccüb, ta’diye gibi yirmiden fazla anlamı örneklerle açıklanmıştır. Zeccâcî, edat olan (harf-i ma’nâ) lamı ayrıntılarıyla incelediği bir eser kaleme alarak otuz bir çeşit “lâm”dan söz etmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi