Libya’da tarih boyunca çok sayıda âlim yetişmiştir. İslâm dünyasının birçok bölgesinde okutulan el-Kâfî adlı kitabının yanında çok sayıda eseri bulunan Ebü’l-Hasan İbnü’l-Münemmir, Libya’nın ilk önemli şairlerinden. ed-Dürretü’î-hatîre fi’l-muhtâr min şfri şıfarâ’i’l-Cezîre adlı eserin sahibi Ebü’l-Hasan İbnü’l-Veddânî, şiirlerinin çok az bir kısmı günümüze ulaşan Ebü’l-Hasan el-Hevvârî et-Tarablusî. Risâletü’l-kıyâs ve Risâletü’l-cihâd adlı eserlerin yazarı Muhammed b. Ebü’d-Dünyâ, Arap dili ve edebiyatı yanında ensâb, hadis, fıkıh, kelâm alanlarında da yetişen ve özellikle Kifâyetü’l-mütehaffız adlı eseriyle lügat konusunda önemli bir kaynak bırakan Ebû İshak İbnü’l-Ecdâbî, kasidelerden oluşan divanıyla tanınan mutasavvıf şair Ahmed b. Hüseyin b. Ahmed el-Behlûl, Amr b. Âs zamanından Ahmed Karamanlı dönemine kadar (1150/ 1737) Libya’nın tarihini ele alan el-Tezkâr îîmen meleke Tarâblus ve mâ kâne bihâ mine’l-ahbâr adlı eserin müellifi ve aynı zamanda şair Muhammed b. Halîl Galbûn, Vali Ahmed Râsim Paşa devrine kadar geçen uzunca bir dönemin tarihini ve yetmiş kadar önemli şahsiyetin biyografisini ihtiva eden ei-Menhelü’iazb fî târihi Tarâblusğarb ve Nefehâtü’n-nisrîn ve’r-reyhân fî men kâne bi-farâblus mine’l-acyân. adlı eseriyle tanınan Ahmed en-Nâib el-Ensârî, başta el-Bâhiş ve’l-fakihu’l-muşlih olmak üzere fıkıh ve tasavvuf alanında yirmiden fazla eser yazmış olan Ali b. Abdüssâdık, el-Fetâvâ kâmiliyye fi’l-havâdisi’t-Tarâblusiyye adlı kitabın müellifi Trablus-garp müftüsü Kâmil b. Mustafa, Endülüs asıllı olup son dönem Trablus şairleri arasında yer alan ve bir divanı bulunan Mustafa b. Zikri bunlar arasında sayılabilir. Libya’da yetişen âlimler hakkında başlıca müracaat kaynaklan içinde İbn Galbûn ve Ahmed en-Nâib el-Ensârî’nin yukarıda adı geçen eserleri dışında Ali Mustafa el-Misrâtî’nin Aclâm min Tarâblus ve Tâhir Ahmed ez-Zâvî et-Tarablusî’nin A^lömü Libya adlı eserleri anılabilir.
Libya’da tarih boyunca Mâliki âlimleri Trablus şehri ve çevresindeki yerlerde bulunan medreselerde, İbâzî âlimleri ise İbâzîliğin Kuzey Afrika’daki başlıca merkezlerinden Cebelinefûse’de eğitim görmüşlerdir. Endülüs’ün düşmesinden sonra Libya’ya göç eden müslümanlar arasındaki âlimlerin bölgenin bir ilim merkezi olmasına büyük katkıları oldu. Başşehir Trablus yanında özellikle Mİsrâte şehrindeki medreselerde ve zaviyelerde çok sayıda âlim yetişti. Mağribli âlimler hac seferleri sırasında Şeyh Ahmed Zerrûk Medresesi, Abdullah el-Mahcûb Medresesi gibi Önemli ilim kurumlarına uğrayarak ders verdiler. Osmanlı idaresinin kuruluşundan İtalyan işgaline kadar geçen dönemde birçok bölgede medreseler açıldı. Trablus’un 1835’te İstanbul’a tekrar doğrudan bağlanmasıyla birlikte eğitim faaliyetlerine daha fazla ilgi gösterilmeye başlandı. Trablus’a i’dâdî-i mülkî, erkek ve kız öğrenciler için ilkokul ve rüş-diye. Maarif Nezâreti’ne bağlı Mekteb-i İrfan, Seydî Mısrî’de Ziraat Mektebi ve dârülmuallimîn bu dönemde açıldı. Ülkede gazetecilik de bu devirde başladı. Trab-lusgarp’ta biri Türkçe, diğerleri Arapça olmak üzere toplam sekiz gazete ve haftalık dergi neşredildi. Mekteb-i Fünûn ve Sanayi Matbaası ile Vilâyet Matbaası bu dönemde kuruldu. Vali Nâmık Paşa, Trablus’ta 1313 (1895) yılında Medresetü’l-fünûn ve’s-sanâyii’l-İslâmiyye adıyla bir okul açtı. Bu okul, el sanatları ve diğer meslek kollarında Libya’da günümüze kadar hizmet vermeye devam eden en önemli eğitim kurumlarından biridir. İtalyan işgalini takip eden yıllarda Anadolu’ya ve Suriye’ye göç eden çok sayıda Libyalı üst rütbeli asker, âlim ve devlet adamı gittikleri yerlerde’ çeşitli görevlere getirildi.
İtalyanlar, işgalden sonra ilk olarak 1936 yılında Trablusgarp’ta yönetimde görev alabilecek yerlileri yetiştirmek amacıyla Arapça eğitim veren bir okulun açılmasına izin verdiler. Bu okula öncelikle kendi idarelerinde çalışmayı kabul eden görevlilerin çocukları alındı. 1939’da ilk ve ortaokullarda 6754 Arap. 5297 İtalyan çocuğu öğretim görüyordu. Bağımsızlık sonrası 1950-1951 yıllarında okula giden çocuk sayısı 32.000’e yükseldi.
Bingazi’deki Beydâ’da bulunan Senûsî Zaviyesi 1952’de Dinî Araştırmalar Enstitüsü’ne dönüştürüldü. Başlangıçta sadece Edebiyat Fakültesi’nden ibaret olan Libya Üniversitesi ilk defa 1956 yılında Bingazi’deki melik sarayında İngiliz, Amerikan ve Mısırlı on profesör ve otuz üç öğrenciyle eğitime açıldı. Aynı şehirde 1958′-de İktisat Fakültesi, Trabiusta Bilim Fakültesi, 1962’deyine Bingazi’de Hukuk Fakültesi öğretime başladı. 1961’de Kral I. İdrîs, Bingazi Dinî Araştırmalar Enstitüsü’nü üniversiteye dönüştürerek dedesi
Muhammed b. Ali es-Senûsî’nin adını verdi. Ülkede belli başlı üniversite ve yüksek öğretim kurumları şunlardır: Fâtih (Bingazi i, el-Arab Tıb, Teknoloji, Kâr Yûnus (Garyanus), Sebha, Tehaddî, Ömer el-Muhtâr, Nasır, el-Cebelü’l-garbî ve Derne üniversiteleri, Millî İdarî Enstitüsü (Trablus), Millî Posta ve Telekomünikasyon Enstitüsü (Trablus).
- Libya Mimarisi, Eserleri, Hakkında Bilgi
- Libya -Dil ve Edebiyat- Hakkında Bilgi
- Libya -Dini Hayat, Mezhepler, Tarikatlar- Hakkında Bilgi
- Libya Tarihi -Osmanlı Dönemi- Hakkında Bilgi
- Libya Tarihi (1943-2012) Hakkında Bilgi
- Libya Tarihi -İtalyan İşgali Dönemi (1911-1943)- Hakkında Bilgi
- Libya Tarihi -İslam Fethinden, Osmanlı Devrine Dek- Hakkında Bilgi
- Libya Tarihi -Başlangıçtan İslam Fethine Dek- Hakkında Bilgi
- Libya Ekonomisi, Fiziki, Beşeri Coğrafya, Hakkında Bilgi
- Libya Başkenti, Nüfusu, Yüzölçümü, Önemli Şehirleri, Hakkında Bilgi
TDV İslâm Ansiklopedisi