Kütüphaneler. İslâm medeniyetinin Mali’de ulaştığı seviyeyi buradaki kütüphanelerde bulunan eserler de yansıtmaktadır. Ülkede tarihî yazmaların bulunduğu en önemli kütüphane, Tinbüktü’de 1970 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim ve Kültür Teşkilâtı’nın girişimiyle Centre de Documentation et de Recherche Ah-med Baba (CEDRAB) adıyla kurulan ve Kuveyt’in sağladığı maddî destekle 1977′-de faaliyete geçen kurumdur. Daha sonra çıkarılan bir kanunla burası bir yüksek eğitim enstitüsüne dönüştürülerek Centre des Hautes Etudes et de Recherches Islamiques Ahmed Baba (IHERIAB) adını aldı. Furkan İslâm Vakfı tarafından katalogları hazırlanan merkezde toplam 18.000 yazma eser bulunmaktadır. Ayrıca Tinbüktü ve civarında sayıları altmışla seksen arasında olduğu söylenen özel yazma eser kütüphanelerinde toplam 300.000 civarında yazma olduğu tahmin edilmektedir. Bunlardan sadece Mam-ma Haidara özel kütüphanesinde 5000, Mahmûd Kati’nin aile kütüphanesinde 3000 eser mevcuttur. Tinbüktü’nün 200 km. kuzeydoğusunda Tâlib Sîdî Ahmed es-Sûk (ö. 1770) tarafından kurulan Bouj-bâha Kütüphanesi’nde 600 yazma, 1900 matbu kitap bulunmaktadır. Çoğunluğu Kur’an ilimleri, tefsir, hadis, fıkıh, gramer ve mantık alanında olan eserler kurucusunun vefatından sonra uzun zaman ihmal edilmiş, 1912’de onun soyundan gelen Şeyh Zeyn b. Abdülazîz’in topladığı matbu ve yazma eserlerle zenginleştirilmiştir. Ardından oğlu Şeyh Bây tarafından kitaplar muhafaza altına alınarak tahripten kurtarılırken bu defa okuyucuların hizmetine kapatılmıştır. 1980’de Tinbüktü’deki Centre de Documentation et de Recherche Ahmad Baba tarafından yapılan araştırma sırasında başta Sîdî Muhtar el-Küntî olmak üzere birçok âlime ait nâdir eserlerin bu merkezde olduğu anlaşılmıştır. 1890 yılında buldukları el-Hâc Ömer ve oğlu Seku Amadü’ye ait önemli miktardaki Arapça yazma eser Paris Bibliotheque Nation-ale’e gönderilmiştir. Toplam 120.000 varak tutan 518 ayrı yazmadan oluşan koleksiyonla ilgili çok sayıda katalog hazırlanmış olup Bilâdüssûdan yazmaları içinde en iyi şekilde muhafaza edilenleridir.
- Mali Kültür, Medeniyeti -Eğitim- Hakkında Bilgi
- Mali Kültür, Medeniyeti -İslam, Dini Hayat- Hakkında Bilgi
- Mali Kültür, Medeniyeti -Mimari- Hakkında Bilgi
- Mali Kültür, Medeniyeti -İlmi Hayat- Hakkında Bilgi
- Mali Kültür, Medeniyeti -Edebiyat- Hakkında Bilgi
- Mali Tarihi, Tarihçesi, Hakkında Ansiklopedik Bilgi
- Mali Fiziki, Coğrafya, Dili, Etnik, Dini Yapı, İklim Hakkında Bilgi
- Mali Başkenti, Nüfusu, Yüzölçümü, Hakkında Bilgi
TDV İslâm Ansiklopedisi