Maruniler -Kültürel Hayat- Hakkında Bilgi

Mârûnî cemaatinin modern hayatı yaşama süreci XIX. yüzyıl­da başlamıştır. Bu süreci besleyen Batı kaynaklı damarlardan biri Katolik kilisesi, diğeri Amerikan Protestan misyon teşki­lâtlarıdır. Bu temas, Papa XIII. Gregory’-nin Roma’da Mârûnî okulunu açmasından önce Mârûnî öğrencilerin Roma’ya gitme­siyle başlamıştır. Okul, cemaate din ada­mı yetiştirilmesi yanında Batı’daki şarki­yat çalışmalarına belli ölçüde zemin ha­zırlayacak ilim adamlarının eğitilmesini de sağlamıştır. Nitekim Grammatica Linguae Syriacae(Rome I596) adlı, La­tince’deki ilkSüryânîce gramer kitabı bu okuldan yetişen Jurjis Amîrah tarafından hazırlanmış, Latince’de yayımlanan diğer Süryânîce gramer kitapları da Avrupalı şarkiyatçıların Süryânîce’yi öğrenmesine yardımcı olmuştur. Paris’te Royal College’-de Sâmî dilleri dersleri veren Gabriel Sionita, Grammatica Arabica Marorıi-tarum in hibros Quinque Divisa adlı (Lutetiae 1616), Latince yayımlanmış ilk Arapça gramer kitaplarından birini kale­me almıştır. Sionita’dan sonra aynı okulda görev yapan Abraham Ecchellensis Breveis, Institutio Linguae Arabicae adıyla Arapça (Rome 1628) ye Linguae Syriacae Şive Chaldaicae Perbrevis Institutio ismiyle Süryânîce (Rome 1628) gramer kitapları yazmıştır. Özellikle Sem’ânî ailesine mensup din adamların­dan Joseph Simon es-Sem’ânî Arapça, Süryânîce ve Grekçe çok sayıda yazma eseri çeşitli yollarla Vatikan Kütüphane-si’ne sağlamış ve bunların kataloglarını neşretmiştir (Bibliotheca Orintalis Clemetino-Vaticana  Fransız Katolikleri’nin yardımıyla Bey­rut’ta açılan Saint Joseph Üniversitesi’n-de Arap dili ve kültürüyle ilgili kapsamlı araştırmalar yapılmış, Arapça’da tenkitli metin neşri çalışmalarına metodik katkı­larda bulunulmuştur. Ayrıca üniversiteye bağlı olarak Katolik yayınevi kurulmuştur (1853). Öte yandan Luvîs Şeyho’nun edi­törlüğünde çıkmaya başlayan Katolik Üni-versitesi’nin al-Mashriq adlı süreli yayı­nında Arap edebiyatı, tarihi ve kültürüyle ilgili ilmî makalelerin neşri devam etmek­te olup Şeyho’nun yayımladığı Mecâni’l-edeb ü hadâ’ikil-‘Arab adlı dokuz cilt­lik katalog (Beyrut 1882-83) Arap edebi­yatıyla İlgili önemli eserler arasında yer almaktadır. Lübnan’ın İlk gazetelerinden biri olan Hadîkatü’l-ahbâr da Maruni­ler tarafından çıkarılmıştır (1859).

Günümüzde toplam nüfusları 1,5 mil­yona ulaşan Mârûnîler, başta Lübnan ol­mak üzere (500.000’i aşkın) Ortadoğu’­nun çeşitli ülkelerinde özellikle Suriye ve Mısır ile daha çok ekonomik sebeplerle göç ettikleri Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, bazı Güney Amerika ülkeleri ve Avustralya’da yaşamaktadır. Halen Mârûnî kilisesi patrikliğini, 1985 yılında seçilen ve “Antakya ve Bütün Doğu’nun patriği” unvanıyla Bkerke’de ika­met eden Nasrullah Butrus Sfeir yürüt­mektedir.

TDV İslâm Ansiklopedisi

Daha yeni Daha eski