Maşallah. Daha çok beğenme duygusunu anlatmak üzere kullanılan bîr tabir.
Arapça’da mâ edatı ile “dilemek, istemek anlamındaki şey’ (meşîet) kökünden türeyen şâe fiili ve lafza-i celâlden meydana gelen maşallah (mâ şâa’llâh) “Allah dileyince her şey olur” mânasına gelir. Bu tabir ilâhî İradenin her yerde geçerli olduğunu ifade eden. “Allah’ın dilediği olur, dilemediği olmaz” anlamındaki hadise de işaret etmektedir.
Maşallah ifadesi Kur’ân-ı Kerîm’in dört âyetinde yer alır ve bunların üçünde istisna edatı olan “illâ” ile kullanılarak “Allah’ın dilediği hariç” mânasına gelir.[A’râf 7/188; Yûnus 10/49; A’lâ 87/7] Kehf süresindeki âyette ise (18/39) biri mümin, diğeri münkir iki kişi arasında geçen konuşmada müminin diğerine, “Bahçene girdiğin zaman, “Maşallah (Allah dilemiş de olmuş), kuvvet yalnız Allah’a aittir’ deseydin!” şeklinde tavsiyede bulunduğu ifade edilir. Bu âyetteki mâşallahın, bahçedeki bütün güzelliklerin Allah’ın iradesiyle meydana geldiğini belirtmeye ve lütfettiği nimetlere karşılık O’na hamdetmeye yönelik olduğu anlaşılmaktadır.
Çeşitli hadis rivayetlerinde maşallah ifadesinin kullanıldığı görülmektedir. Hz. Peygamberin, hoşa giden bir şeyin görülmesi halinde “mâ şâallah lâ kuvvete illâ billâh” (Allah’ın dilediği olur, bütün güç ve kudret O’na aittir) denilmesini ayrıca sabah kalkıldığında veya akşam yatmadan Önce “mâ şâallahu kân ve mâ lem yese’ lem yekun” (Allah’ın dilediği olur, dilemediği olmaz) şeklinde dua edilmesini tavsiye ettiği nakledilmektedir.
Güzellikleriyle dikkat çeken ve çok beğenilen şeylerin nazardan korunması amacıyla, “Ne güzel, Allah kötü bakışlardan saklasın” anlamında maşallah demek müslümanlar arasında yaygın bir gelenek haline gelmiştir. Yine nazara karşı küçük çocuklara, güzel binalara vb. yerlere üzerinde maşallah ibaresi yazılı nazarlıkların takılması da bir âdettir.
TDV İslâm Ansiklopedisi