Hollandalılar’ın Endonezya’dan, Fransızlar’ın Batı ve Doğu Afrika sahilleriyle Madagaskar’dan getirdikleri köleler arasında müslümanlar da bulunuyordu. Fransızlar, 1740’tan itibaren bu köleleri kontrol etmek için Doğu Afrika sahillerinden müslüman Sevâhilî asker ve denizciler getirdiler. Adada ilk cami bunlar için 1805′-te askerî kampta açıldı. 1853’te Moritus’ta 350.000 rupi harcanarak büyük bir cami (cuma camisi) yapıldı ve imamlığına Hacı Şîrali Sobdâr tayin edildi.
Moritus müslümanları, 1877-1878 Osmanlı -Rus Savaşı sırasında ve sonrasında Osmanlı şehid, gazi ve yetimlerine maddî yardımda bulundular. Port Louis’deki Osmanlı şehbender vekilinin önderliğinde başlatılan yardım kampanyasında toplanan yaklaşık 2000 İngiliz sterlini değerindeki poliçeler Londra Büyükelçiliği vasıtasıyla İstanbul’a gönderildi. Moritus imamı Şeyh Nasreddin İbn Gâzî Sobdâr, 31 Aralık 1879’da II. Abdülhamid’e gönderdiği mektupta 1859’dan beri sürdürdüğü imamlık görevinin Sultan Abdüla-ziz tarafından onaylandığını ve 1865’te Moritus müslümanlarınm başimamlığına getirilişinin Osmanlı şehbenderliği defterlerine kaydedildiğini belirterek resmî merasimlerde giymek üzere kendisine Osmanlı kıyafeti gönderilmesini istiyordu. Hindistan’daki müslümanlarla yakın münasebetleri bulunan Moritus müslümanları ayrıca Anadolu’daki Millî Mücadele için yardımda bulundular. Bu amaçla adayı ziyaret eden Mevlânâ Molvi İbrahim Hâfız’ın girişimiyle Kurtuluş Savaşı’n-da şehid düşenlerin çocukları ile dul eşlerine yardım toplanmıştır.
Adada ilk müslüman okulu sömürge idaresinin desteğiyle 1895te Beau Bas-sin – Rose Hill şehrinde açıldı. 1906’dan itibaren Islamisme adıyla bir dergi yayımlayan müslümanlar, aynı zamanda kendi aralarında İhvetü’l-müslimîn (1898), Nusretü’l-müslimîn (1902), Medâdü’l-müslimîn (1902) ve İmdâdü’l-müslimîn (1904) gibi adlarla dernekler açıp faaliyet gösterdiler. 1910’da Noormamode Gassita tarafından İhvetü’l-İslâm (Fraternite musulmane) adıyla kurulan bir cemiyet, Osmanlı Devleti başta olmak üzere birçok İslâm ülkesiyle ilişki kurdu. 1912’de adada kırk iki cami vardı. 1965’te cami sayısı altmış beşi bulurken 1980’li yılların başında bu sayı 100’ü geçmiştir.
1927’de Port Louis’deki cuma camisinin imamı Mekkelİ Mevlânâ Abdürreşîd Nüvvâb, Müslim High School adlı bir mektep açarak İslâm toplumunun eğitimiyle ilgilendi. Onun otuz yıl sonra adayı terket-mek zorunda kalması üzerine yerine geçen öğrencisi Hassenjee Joomye 194S’te arkadaşlarıyla birlikte Islamic Cultural As-sociation’ı kurdu. 1949’da Curepipe’de açılan Islamic Cultural Coilege 1956’da Port Louis’ye taşındı. Başşehirde müslü-man kız öğrenciler için Müslim Giriş Coilege ve Madad-ul-lslam Girls’s Coilege adlı İki okul daha açıldı. Kadiri tarikatı mensupları, 1965’te adada ilk defa Sünni Razvi Society International ismiyle bir İslâm kültür merkezi kurdular ve İki yıl sonra Sünni Razvi Academy adlı bir eğitim kurumunu faaliyete geçirdiler.
Adada 171 İslâmî dernek mevcut olup bu derneklerin çalışmaları 1972’de kurulan Mauritius Supreme Council for Islamic Affairs (MSCIA) tarafından denetlenmektedir. Müslüman gençlerin girişimiyle 1973’te faaliyete başlayan Students Islamic Movement (SİM) adada İslâm’ın yayılması için gayret sarfetmektedir.
Müslümanların ayrıca The Müslim Committee of Action (MCA) adlı siyasî partileri bulunmaktadır.
Moritus’taki müslüman nüfusu, İngiliz sömürge idaresi döneminde Hindistan’ın Bihâr ve Bengal bölgelerinden getirilen çiftçilerle giderek artış gösterdi. Günümüze kadar sayıları artmaya devam eden müslümanların büyük çoğunluğu Hanefî mezhebine bağlı olup (% 83) bunları Şâfiî-ler izler (% 7). 1952’de adada77.014 müslüman yaşamaktayken bu sayı 1962’de 110.332’ye, günümüzde ise 200.000’in üzerine çıkmıştır. Ada halkının % 52’si Hindu, % 28’i hıristiyan, % 17’si müslüman ve % 3’ü diğer dinlere mensuptur. Müslümanlar arasında en yaygın etnik grubu Kalkattias isimli çiftçi Hintliler’in soyundan gelenler oluşturur. Gucerât’tan tüccar olarak gelen Surtees ve Memans isimli diğer önemli etnik grup sayı itibariyle bunları takip etmektedir. Moritus’taki Hintli müslümanlar arasında kullanılan en yaygın dil Urduca’dır.
- Mauritius / Moritus Ülkesi Başkenti, Nüfusu, Yüzölçümü
- Mauritius / Moritus Ülkesi Tarihi, Tarihçesi
- Mauritius / Moritus Ülkesi Fiziki, Beşeri Coğrafya, Dini, Etnik Yapı
TDV İslâm Ansiklopedisi