Moriskolar. İspanyol hâkimiyeti altında yaşayan zorla hiristiyanlaştırılmış eski müslumanlara verilen ad.
Morisko, Ortaçağ’dan beri İspanya’da müslümanlar için kullanılan Moro adına XV. yüzyılın sonlarında “-isco” ekinin ilâvesiyle türetilmiş bir kelime olup “müslümanlara mensup / ait” veya “müslüman-lardan geriye kalan kişi / şey” anlamına gelmektedir- Romalılar’ın Batı Afrikalılar’a verdiği Maurus Latince’ye girmiş, oradan da Halk Latincesi’nin Roman dillerine dönüşümü sırasında Moro şeklinde İspanyolca’ya ve Portekizce’ye geçmiştir. Ancak kelime bu arada Batı Afrikalılar’in esmerliği sebebiyle “kara, koyu renkli” mânasındaki Grekçe “amauros / mauros” sıfatının etkisinde kalarak “koyu tenli, esmer” anlamını da kazanmıştır. İspanyollar başlangıçta her ne kadar Moro adını Romalılar gibi Faslılar Fas üzerinden gelen Arap-Berberî orduları İçin kullanmışlarsa da ülkelerini fetheden bu insanların müslüman olmasından dolayı kelimeye “müslüman” anlamını vermişlerdir. Bugünkü İspanyolca’da da Moro özelde “Faslı”, genelde “müslüman” ve halk arasında “vaftiz edilmemiş, kâfir, zındık” mânalarını taşımaktadır. Günümüzde Moro / Moor / Maure, sömürgecilik dönemlerinin bir kalıntısı olarak Mali’de oturan Arabo-Berber bir toplulukla Sri Lanka ve Filipin müslümanlan için kullanılmakta, ayrıca Senegal’ın kuzeyinde ve Moritanya’da yerlilere Maure denilmektedir. Bunlardan başka kelime Moritanya ve Morocco / Maroc (Fas) ülke adlarında da yaşamaktadır. İspanyollar başlangıçta Morisko’yu, Endülüs şehirlerinin geri alınmasıyla hıristiyan hâkimiyeti altında kalan müslümanlar için kullandıkları Mudejar (Müdeccen) adıyla eş anlamlı tutmuşlar, XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren de zorla hi-ristiyanlaştınlan eski müslümanlara hasretmişlerdir.
- Moriskolar Kimdir -Tarihçe, Tarihi-
- Moriskolar Kimdir -Ekonomik, Sosyal, Dini Hayat-
- Moriskolar Kimdir -Literatür-
TDV İslâm Ansiklopedisi