Ahkâmü’l-Kur’ân. İmam Şafiî’nin (ö. 204/819) Kur’an’daki bazı ahkâm âyetlerinin tefsirine ve onlardan hüküm çıkarma metoduna dair görüşlerini toplayan eser.
Eseri bizzat Şafiî kaleme almamış, tanınmış hadis âlimi Beyhakî lö 458/ 1066) derlemiştir. Beyhakî, gerek Şafiî’nin gerekse öğrencileri Büveytî, Ebü Sevr, Harmeie, Rebî el-Cîzî, Müzeni, Rebî’ el-Murâdî gibi âlimlerin kitaplarından Şafiî’ye ait görüş ve tahlilleri bir araya toplayarak bu eseri meydana getirmiştir. Eserin baş tarafında, Kur’an hükümlerini öğrenmeye teşvik, âm ve hâs lafızlar, Kur’an ve Sünnet’e uymanın farz oluşu, haber-i vâhid’in Kur’an’daki yeri, nesih, istihsan*ın reddi gibi konulara kısaca temas edilmiş, daha sonra âyetler fıkhî konular esas alınmak suretiyle tefsir ve tahlile tâbi tutulmuştur.
Eseri ilk defa Ebû Üsâme İzzet el-Attâr, kendi elindeki nüsha ile Dârü’l-kütübi’l-melekiyye el-Mısriyye’de (Talat Seksiyonu, nr. 715) kayıtlı bulunan nüshayı karşılaştırarak iki cilt halinde yayımlamıştır (Kahire 1371/ 19521. Abdülganî Abdülhâlik bu esere dipnotlar eklemiş ve Şafiî’ye ait görüşlerin zikredildiği kaynaklara işaretle yer yer açıklamalarda bulunmuştur. Ayrıca baş tarafında Muhammed Zâhid Kevseri’nin eseri tanıtan ve ahkâmü’l-Kur’an’la ilgili bilgiler ihtiva eden bir takdimi vardır.
Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi