SPRANGER, Eduard (1882-1963)
Alman, filozof ve eğitimci. Psikoloji, kültür felsefesi ve yaşam felsefesine dayanan bir öğreti geliştirmeyi amaçlamıştır.
27 Haziran 1882’de Berlin’de doğdu, 17 Eylül 1963’te Tübingen’de öldü. Ortaöğrenimden sonra Berlin Üniversitesi’nde, Dilthey’in öğrencisi olarak felsefe, pedagoji ve psikoloji okudu. 1911’de Leipzig 1920’de Berlin ve 1946’da Tübingen üniversitelerinde felsefe, psikoloji, pedagoji profesörü olarak görevini sürdürdü. Dilthey öğretisine bağlı kalan Spranger, özellikle pedagoji, psikoloji tarihi, din ve felsefe konularında çalıştı.
Spranger için önemli sorun kültür felsefesi ve yaşam felsefesi arasında bilimsel bir bağlantının bulunduğunu ortaya koymak, özellikle tinsel bilimlerin insan gelişimi ve eğitim üzerindeki etkilerini göstermektir. Çünkü eğitimin temelini oluşturan kültür felsefesidir, bu felsefe de insanın bütün düşünce ürünlerini, başarılarını, inançlarını kapsayan bir alanı konu edinir. Tinin görünüş alanındaki yansımalarını duyularla kavranılan varlığını tanıma ve bilgi edinme bakımından taşıdığı önemi araştırır. Gene bu felsefe bilmenin içeriğini, anlamanın psikolojik yapısını bağımsız bir soruna dönüştürerek çözmeye çalışır.
Spranger’a göre insanı yalnız somut varlığına dayanarak anlama ve açıklama olanağı yoktur. Önemli olan onun tinsel yanıdır, bu da tinsel bilimlerin, pedagojinin ve psikolojinin konusudur. Bu bilimler
arasında kurulacak bağlantı insanın içevrenini, yaşama biçimini, kültür ürünleriyle ilgili yaşam anlayışını açıklığa kavuşturmaya yarar.
• YAPITLAR (başlıca): Die Grundlagetı der Ge-schicbtsıeissenscbaft, 1905, (“Tarih Biliminin Temelleri”); W.v.Humboldt und die Humanitâtsidee, 1900, (“ W.von Humboldt ve İnsanlık Düşüncesi”); Lebensformen, 1914, (“Yaşam Biçimleri”); Zur Psycbologie des Verstehens, 1918, (“Anlamanın Psikolojisi”); Volk, Staat, Erziehung, 1930, (“Halk, Devlet ve Eğitim”); Goethes Weltanscbau-ung, 1943, (“Goethe’nin Dünya Görüşü”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi