THUROT, François (1768-1832)
Fransız, filozof. Ülkesinde Seçmecilik’in gelişmesi için çalışmış, felsefe tarihi konusundaki araştırmalarıyla tanınmıştır.
Issoudun’da doğdu, Paris’te öldü. Navar Koleji’ni bitirdikten sonra, 1785’te mühendislik öğrenimi görürken, Fransız Devrimi’nin başlaması üzerine öğrenimini yarıda bıraktı. 1790’da, varlıklı bir ailenin çocuklarına, özel eğitmenlik etmeye başladı. 1795’te Öğretmen Okulu’na girdi. Eğitim bakanlığının isteği üzerine bir süre İngiliz yazarlarından çeviriler yaptı. Politeknik Okulu profesörlerinden oluşan bir kurula katılarak Bilimler ve Güzel Sanatlar Okulu’nu kurdu, 1807’ye değin bu kurumu yönetti, 1811 ’de Edebiyat Fakültesi’nde felsefe, 1814’ten sonra da College de France’ta felsefe tarihi okutmakla görevlendirildi. 1829’da Akademi’ye üye seçildi.
Seçmecilik öğretisini benimseyen Thurot’ya göre felsefenin konusu evren değil insandır, amacı da insanı yetkinleştirmek, düşünce ve davranış bakımından olgun, tutarlı duruma getirmektir. Felsefe, birtakım kuramsal bilgiler vermekle yetinmemeli, insanı eğitmeli, onu karşılaştığı sorunları çözebilecek, araş- . tırmalar yapabilecek bir nitelikte yetiştirmelidir. Bunu başarabilmek için ilkin insanı yaşayan bir varlık olarak tanımak, sonra onun anlık ve öteki yetilerini hangi ölçülere göre kullandığını ve kullanması gerektiğini saptamakla işe başlamalıdır. İnsan bir us varlığıdır, ancak bütün eylemlerinde us ilkelerine göre davrandığı, usunu yeterince kullandığı söylenemez. Felsefe ona usunu kullanmayı, usun insan için taşıdığı önemi anlatmalıdır. Önce anlık ve bellekte toplanan bilgilerin çözümü, sonra buna dayanarak, insanı açıklamak gerekir. Anlık ve bellekte toplanan izlenimler bilim, istenç ve bilgi olmak üzere üç öbeğe ayrılır. Bilgiyi doğuran nesnelerin ilk görünümleridir, onlardan alınan izlenimlerdir. Bunlar da duyularla sağlanır. Bilim bu bilgilerin belli bir dizgeye göre ayrılıp sıralanmasıdır. İstenç ise anlığın sürekli etkilenmelerinden biçimlenen tinsel bir yetidir ve duyguların, düşüncelerin gerektirdiği yolda eyleme geçer. Thurot, duygulan da, kaynaklarına göre, organik, anlıkla ilgili ve ahlaka özgü olmak üzere üçe ayırır.
Thurot’un yapıtları felsefe tarihi alanında çalışanlar için birer kaynak niteliğindedir. Özellikle filozofların görüşlerini sergilemedeki yöntemi örnek olarak gösterilir.
• YAPITLAR (başlıca): L’Apologie de Socrate d’Apres Platon et Xenophonne, 1806, (“Platon ve Ksenophon’dan Sonra Sokrates’in Savunması”); De L’Entendement et de la raison, 2 cilt, 1830, (“Anlık ve Us Üstüne”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi