VOSSLER, Karl (1872-1949)
Alman dil felsefecisi. Dil ve kültür felsefesini bağımsız bir öğreti olarak geliştirmeye çalışmıştır.
6 Eylül 1872’de Stuttgart yakınlarında Hohenheim’da doğdu, 18 Mayıs 1949’da Münih’te öldü. Doğduğu kentte öğrenim gördü, özellikle felsefe, dil ve kültür sorunlarını içeren kapsamlı çalışmalara girişti. Olguculuk ve Gerçekçilik akımları arasında görüş ayrılıklarını doğuran nedenleri araştırdı. Dil felsefesi konusundaki çalışmaları nedeniyle 1911’de Münih Üniversitesi’nde felsefe profesörü olarak başladığı görevini emekliliğine değin sürdürdü.
Vossler’in amacı temelini dil ve kültürde bulan bağımsız bir felsefe öğretisi geliştirmektir. Çünkü bütün düşünce ürünlerinin, insan yaratmalarının kaynağı dildir. Ulusların başarıları, kültür varlıkları da dilleriyle bağlantılıdır. Gelişmiş bir dilde düşünce, sanat ve genel kültür ürünleri bakımından eş doğrultuda ilerleme görülür. Dilde genel geçerlik kazanan birtakım kavramlar vardır, bunlar inançların, kültür varlıklarının, sanat ürünlerinin ortaya konmasında, biçimlenmesinde de etkilidir. Bu dil varlıkları üzerinde yapılacak bir inceleme toplumun tinsel yapısıyla dili arasındaki bağlantıyı ortaya koyar. Vossler, bu anlayışa dayanarak Fransız, Romanya dilleri üzerinde karşılaştırmalı çalışmalarını sürdürüp, kültür, şiir ve felsefenin gelişmesinde dilin etkisini sergilemeyi amaçlar. Özellikle Geist und Kultur in der Sprache (“Dilde Tin ve Kültür”) adlı yapıtında dil-kültür-tinsel varlık bağlantısını inceler.
Vossler’in çalışmaları dil felsefesi konusunda yeni bir yöntemin gelişmesine olanak sağlamıştır. Özellikle kavramların gelişimiyle düşünce ürünlerinin biçimlenmesi arasındaki ilişkiyi vurgulayan görüşleriyle etkili olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Positivismus und Idealismus in der Sprachuoissenschaft, 1904, (“Dilbilimde Olguculuk ve İdealizm”); Frankreichs Kultur und Sprache, 1913, (“Fransız Dili ve Kültürü”); Geist und Kultur in der Sprache, 1926, (“Dilde Tin ve Kültür”); Südliche Romania, 1940, (“Güney Romanya”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi