THURSTONE, Louis Leon (1887-1955)
ABD’li psikolog. Psikolojik testler ve ölçüm teknikleri konusunda önemli çalışmalar yapmıştır.
29 Mayıs 1887’de Chicago’da doğdu, 29 Eylül 1955’te Kuzey Carolina Eyaleti’ndeki Chapel Hill’de öldü. Asıl adı Thünström olan ve isveçli bir aileden gelen Thurstone, ortaöğrenimini İsveç ve ABD’de çeşitli okullarda yaptıktan sonra teknik buluşlara olan ilgisinin de etkisiyle 1908’de Cornell Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği öğrenimine başladı. Bu arada Thomas A.Edison’un dikkatini çekti ve bir süre onun New Jersey’deki laboratuvarında araştırmalar yaptı. 1912’de mühendis olarak mezun olduktan sonra Minnesota Üniversitesi Mühendislik Koleji’nde geometri ve teknik resim dersleri verdi. Bu sıralarda öğrenme sürecinin deneysel olarak incelenmesine ilgi duyan Thurstone, 1914’te Chicago Üniversitesi’nde psikoloji dalında yüksek lisans öğrenimine başladı ve 1917’de doktorasını aldı. Kısa bir süre Carnegie Teknoloji Enstitüsü’nde çalıştı. 1923’te hükümetin yönlendirdiği bir araştırmada kullanılacak psikolojik testleri hazırlamak üzere Washington’a gitti. 1924’te Chicago Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak test kuramları ve istatistik dersleri vermeye başladı. 1927’de psikoloji profesörü oldu. Bu üniversitede kurduğu psikometri laboratuvarını 1952’de Chapel Hill’deki Kuzey Carolina Üniversitesi’ne taşıdı ve ölümüne değin orada psikoloji profesörü olarak çalışmalarını sürdürdü.
1936’da Psikometri Derneği’nin kuruluşuna katılan ve derneğin ilk başkanı olan Thurstone, 1952’de Amerikan Psikoloji Derneği’nin başkanı olmuştur.
Bilim yaşamı süresince Thurstone’un ilgi odağı psikolojide ölçme sorunuydu. Zihinsel yetiler, zekâ, tutumlar, toplumsal yargı ve kişilik alanlarında geçerli ölçme yöntemleri oluşturmaya çalıştı. 1924’te yayımlanan The Nature of Intelligence (“Zekânın Doğası”) adlı önemli yapıtında, bir zihinsel özellik olarak zekânın sürekli gelişen deneme-yamlmalar kapasitesi olduğu savını destekledi ve zekâyı bir soyutlama yeteneği olarak ele aldı. 1920’li yıllarda testlerde geçerli olan “zekâ yaşı” kavramını eleştiren Thurstone, çocuklar için hazırlanmış olan zekâ yaşını ölçme yönteminin yetişkinlerin zekâlarını göstermede yetersiz kaldığını öne sürdü ve yeni standartların oluşturulmasına çalıştı. Spearman’ın “g” (genel zekâ) faktörü yöntemine de karşı çıkarak, zekânın çok sayıda birbirinden farklı ve değişebilen öğelerin birleşiminden oluştuğunu ve genel zekâ diye bir şeyin olamayacağını belirtti.
Thurstone’un, toplumsal konularda bireylerin tutumlarının, istatistiksel olarak saptanabilmesi için geliştirdiği yöntem, yaygın bir kullanım alanı buldu. Görüşleri yalnız yetiştirdiği öğrencileri arasında değil, askeri kurumlar, öğretim kurumlan ve sanayiciler arasında da etkili oldu.
• YAPITLAR (başlıca): The Nature of Intelligence, 1924, (“Zekânın Doğası”); The Fundamentals of Statistics, 1925, (“İstatistiğin Temelleri”); The Vectors of Mind, 1935, (“Zihnin Vektörleri”); The Measurements of Values, (ö.s.), 1959, (“Değerlerin Ölçülmesi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi