Op Art
OpArt (OpticArt) sözcüğü ilk kez 1965’te New York Modem Sanatlar Müzesi’nde açılan The Responsive Ey e (Yanıt “Veren Göz) adlı sergideki yapıtlar için kullanılmıştır. Op Art aslında retinanın uyarılmasıyla gözde optik yanılsamalar yaratmaya yönelen bir tür geometrik soyutlamadır. Genelde çok sayıda küçük geometrik biçim ya da çizgilerin, sistematik bir düzen içinde, yanılsamalar yaratacak renk ilişkileri göz önünde tutularak, bir araya getirilmesi ilkesine dayanır. Bu bağlam içinde oluşturulan kompozisyon, gözde ya yanılsamacı bir derinlik duygusu uyandırır, ya da biçim ve renk ilişkilerinin oluşturduğu görsel belirsizliklerle, aslında var olmayan ikincil biçimlerin ortaya çıkmasına yol açar.
Op Art’m oluşmasında Yeni izlenimcilikle (Neo-Empresyonizm) Orfizm’in renk kuramları, Yapımcılık (Konstrüktivizm) ve Suprematizm’in biçim ve kompozisyon anlayışı ile Gelecekçilik’in (Fütürizm) dinamizm kavramının etkileri sezilir. Akımın öncüsü ve en önemli temsilcisi Vasarely’dir. 1950’lerde kaleme aldığı bir dizi bildirgede, akımın tanımını yapmış ve ilkelerini açıklamıştır. Ayrıca Israilli Yaacov Agam’m (1928) şeritlerden oluşturduğu bakış yönüne göre “biçim değiştiren kabartmalar”ı, Venezüellalı Jesus Rafael Soto’nun (1923) “titreşimli panolar”ı, İngiliz Bridget Riley’in (1931) çizgilerden ya da geometrik biçimlerden oluşan yapıtları, Vasarely’nin oğlu Yvaral’ın (1934) siyah-beyaz muare desenleri, Fransız Morellet’ nin (1926) metal çubuklardan oluşturduğu hücreli küreleri, Amerikalı Richard Anuszkiewicz’ in (1930) pırıltılı etkiler ve garip yanılsamalar yaratan geometrik soyutlamaları, Larry Poons’ un (1937) kendi çevresinde dönüyormuş duygusu uyandıran yumurta biçimindeki noktalan ve JAlbers’in* fiziksel olgu ile psikolojik etki arasındaki bağı vurgulayan ve yanılsamalara yer veren yapıtları, OpArt’ın örneklerini oluşturur. 1957’de Ispanya’nın Kordoba kentinde kurulan Equipo 57, 1959’da İtalya’nın Padova kentinde oluşturulan Gruppo N ve 1961’de Paris’te kurulan GRAV (Groupe de Recherche d’Art Visuel-Görsel Sanatlar Araştırma Grubu), Op Art ilkelerini benimseyen gruplardır.
Op Art 1970’lerde etkisini yitirmekle birlikte, çağdaş sanat üstünde kalıcı izler bırakmıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi