André Bazin (d. 18 Nisan 1918 – ö. 11 Kasım 1958) Sinemada “Yeni Dalga”nın oluşumunda rol oynayan Fransız eleştirmeni ve sinema kuramcısı.
Hayatı
Bazin 1918’de Angers, Fransa’da doğdu. İlk eğitimini La Rochelle’de aldı, 1938’de St. Cloud’daki Ecole normale supérieure’de eğitimine devam etti. Sinemaya olan tutkusu orduya çağrıldığı 1939 yılından itibaren artmaya başladı, ordudaki görevi sırasında kısa zamanda politik nedenlerle kapatılacak olan bir sinema kulübü kurdu. Sinema üzerine yazmaya 1943’te Le Parisien Libére dergisinde başladı ve 1951’de Jacques Doniol-Valcroze ve Lo Duca ile birlikte Cahiers du cinéma adlı film dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Yeni Dalga’nın “manevi babası” olarak, Jean-Luc Godard ve François Truffaut gibi gelecekte film yapımcıları olacak olan genç film eleştirmenlerinin akıl hocası ve yakın arkadaşı oldu. Bazin 40 yaşında lösemiden öldü.
Film eleştirmenliği
Bazin II. Dünya Savaşı sonrası film çalışmaları ve film eleştirmenliğinin başlıca güçlerinden biriydi. Ölümüne kadar Cahiers dergisinde yazmaya devam etmiştir. Ölümünden sonra yazıları 1958’den 1962’ye kadar Qu’est-ce que le cinéma? (Sinema Nedir?) adı altında dört ciltlik bir kitap dizisi olarak basılmıştır.
Bazin kendisinin “nesnel gerçeklik” olarak adlandırdığı şeyi yansıtan filmleri (belgesel filmler ve İtalyan yeni gerçekçilik filmleri) ve Howard Hawks gibi kendilerini “görünmez” kılan yönetmenleri savunmuştur. Derin odak (Orson Welles) ve geniş açı çekimleri (Jean Renoir) kullanılması taraftarı olmuş ve kurgu ve görsel efektler kullanılmaksızın “gerçek devamlılık” olarak adlandırdığı biçimin yaratılmasını tercih etmiştir. Bu duruşu onu, 1920 ve 1930’ların sinemanın gerçekliği nasıl yönlendirebileceğini vurgulayan hakim film kuramına karşı muhalif olarak konumlandırmaktadır.
Bazin’in düşüncelerini nesnel gerçekçilik, derin odak ve kurgunun olmaması üzerine yoğunlaştırması, onun bir filmin ya da sahnenin yorumunun izleyiciye bırakılması yönündeki inancının bir sonucudur.
Bazin, bir filmin; yönetmeninin kişisel bakışını yansıtması gerektiğini düşünür. Bazin’in bu düşüncesi, Truffaut’un Cahiersdeki bir yazısında ortaya attığı Auteur kuramının (yaratıcı yönetmenlik kuramı) gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Bazin aynı zamanda “beğeni eleştirisi” taraftarı olarak bilinir. Beğeni eleştirisine göre, yalnızca bir filmi beğenen eleştirmenler o film için eleştiri yazısı yazabilir, böylece yapıcı eleştiri teşvik edilmektedir.
Kitapları
- Sinema Nedir?, André Bazin (4 cilt, Sinema ve Öteki Sanatlar, Sinema ve Sosyoloji, Bir Gerçeklik Estetiği: Yeni Gerçekçilik, Ontoloji ve Dil) (1967)
- Orson Welles, André Bazin (1979)
- Fransız İşgal ve Direniş Sineması: Eleştirel Estetiğin Doğuşu, André Bazin (1982)
- Zalimliğin Sineması: Bunuel’den to Hitchcock’a, André Bazin (1982)
- Chaplin Üzerine Makaleler, André Bazin (1985)
- Jean Renoir, André Bazin (1992)
- Bazin İş Başında: Kırklı ve Ellili Yıllardan Başlıca Makaleler ve Eleştiri Yazıları, André Bazin, Bert Cardullo (ed.) (1996)
- Bağımsızlıktan Yeni Dalgaya Fransız Sineması, 1945-1958; André Bazin, Bert Cardullo (ed.)