OTTO, Frei (1925)
Alman strüktür tasarımcısı. Hafif taşıyıcı örtü sistemleri üstündeki çalışmaları ile tanınmıştır.
31 Mayıs 1925’te Chemnitz dolaylarında doğdu. Babası ve büyükbabası heykelciydiler. Otto 1948-1952 arasında Berlin Teknik Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1954’te doktorasını tamamladı. Sonra ABD’ve gitti.
Orada L.Mies van der Rohe, E.Mendelsohn,F.L.Wright, E.Saarinen, R.Neutra gibi çağdaş mimarlarla ilişki kurdu ve ülkenin önde gelen üniversitelerinde konuk olarak dersler verdi. 1964’te de Stuttgart Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyesi oldu. Aynı yıl K.Tange’yle birlikte bu kuruluşa bağlı Hafif Taşıyıcı Yüzeyler Araştırma Enstitüsü’nü kurarak başına geçti. Bundan sonraki çalışmalarını buradaki çalışma arkadaşlarıyla birlikte yürüttü.
Otto, tasarımları, yayımları, verdiği ders ve konferanslarıyla mimarlıkta daha akılcı, işlevsel, gerektiğinde değiştirilebilir, hafif, iktisadi ve doğaya dönük olarak nitelediği asma-germe çadır sistemlerin öncülüğünü yapmıştır. Bu sistemleri inceleyerek yeni olasılıklar araştırdığı doktora çalışmasıyla büyük ilgi çekmiştir. Bunu izleyen yıllarda da bu türde birçok sergi pavyonu tasarlamıştır. İçlerinde en önemlisi mimar Rolf Gutbrod’la 1967 Montreal Uluslararası Sergisi için ortaklaşa gerçekleştirdikleri Alman Pav-yonu’dur. Otto, çelik bir ağın polyester örgü bir örtüyü taşıdığı bu asma-germe strüktürü dört yıl sonra daha da geliştirerek Münih Olimpiyat Stadyumu örtü sistemini gerçekleştirmiştir. Gerek işlev ve konstrüksiyon, gerek görsel plastik değer açısından bugün benzerleri arasında en yetkin örneklerden biri kabul edilen bu yapıt, asma-germe strüktürlerin de simgesi sayılmaktadır.
Frei Otto bunun yanında pnömatik (şişme) strüktürler/üstüne de çeşitli araştırmalar yapmıştır. K.Tange’ylc birlikte Kuzey Kutbu ve Kuveyt Çölü gibi aşırı iklim koşullarında kullanılmak üzere pnömatik strüktürlerle oluşturulan mekân tasarımları hazırlamıştır.
Kuramsal olarak da kentlerin üzerinin bütünüyle saydam örtülerle kapatılarak korunması düşüncesini ortaya atmıştır. Derin vadilerde yapılan barajların yapım süresini kısaltmak için, vadinin üzerini örterek daha elverişli bir iklim ortamı oluşmasını sağlayan çeşitli strüktürler tasarlamıştır. Bu çalışmaları birçok ülkenin mimarlar birliği ve eğitim kurumunca onur üyeliğine seçilmesine yol açmış ve ona Gutbrod’la birlikte 1967’de aldığı Perret Ödülü başta olmak üzere, pek çok sayıda ödül kazandırmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Yapı: Alman Bahçecilik Sergisi’ nde pavyon, 1957, Köln; Uluslararası Yapı Sergisi’nde pavyon, 1957, Berlin; Uluslararası Bahçecilik Sergisi’nde pavyon, 1963, Hamburg; Uluslararası Sergi’de Alman Pavyonu (R.Gutbrod ile), 1967, Montreal; Kongre Merkezi, 1967, Mekke; Olimpiyat Stadyumu örtüsü (Behnisch ve Ortaklan ile), 1972, Münih; Bakanlar Kurulu Yapısı, 1975, Riyad; Cidde Spor Merkezi, 1976; Mekke Spor Merkezi, 1976. Kitap: Das bângende Dach, 1954, (“Asma Çatı”); Zugbeanspruchte Konstmktionen (R. Trostel ve F.K.Schleyer ile), 2 cilt, 1962-1965, (“Çekme Gerilimli Konstrüksiyonlar”).
• KAYNAKLAR: P.Dreus, Frei Otto-Form und Konstruk-tion, 1976; L.Glaeser, The Work of Frei Otto, 1972; C.Roland, Frei Otto-Spannweiten, 1965.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi