OPHÜLS, Marcel (1927)
Alman sinema yönetmeni. Geniş tartışma yaratan belge filmleriyle tanınmıştır.
1 Kasım 1927’de Frankfurt’ta doğdu. Sinema yönetmeni Max Ophüls’un oğludur. Çocukluğu ve gençliği Hollywood’da babasının yanında geçti. Sinemaya yönetmen yardımcısı olarak Fransa’da başladı. Matisse’in yaşamını ve yapıtlarını konu alan yarım saatlik bir kısa film çektikten sonra, 1962’de L’amour d vingt ans (“Yirmi Yaşında Aşk”) adlı filmin Almanya’da çevrilen bölümünü yönetti. Tümüyle kendine ait ilk filmi, Jeanne Moreau ve Jean-Paul Belmondo’nun oynadığı hafif bir güldürü olan Peau de banane’dı (“Muz Kabuğu”). Daha sonra çektiği ve Eddie Constantine’ın (1917) başrolünü oynadığı filmi başarısızlığa uğradı.
Bir süre işsiz kaldıktan sonra Fransız televizyonuna girdi, bir dizi haber filmi ve 1938 Münih Paku’nı araştıran üç buçuk saatlik bir belgesel film yaptı. Bunu, üç yıl üzerinde çalıştığı ve Alman işgali altında Fransız halkının durumunu inceleyen Le chagrin et la pide (“Keder ve Acıma”) izledi. Fransız televizyonunun geri çevirdiği film, sinemalarda gösterildi ve büyük başarı kazanırken geniş tartışmalara da yol açtı.
A Sense of Loss (“Yenilgi Duygusu”) adlı, Kuzey İrlanda sorununu anlatan duyarlı bir belgeselden sonra Ophüls, İngiliz ve Batı Alman yapımcıların desteklediği anıtsal tasarısı The Memory of Justice’e (“Adaletin Belleği”) başladı. Çektiği ve topladığı doksan saate yakın malzemeden oluşturduğu bu dev yapıtta, Nasyonal Sosyalistler’in Almanya’daki uygulamalarıyla, Fransız birliklerinin Cezayir’de, Amerikan piyadelerinin de Vietnam’da yaptıkları arasında koşutluklar kuruyordu. Son biçimiyle beş saate yakın bir süreye indirilen film, Ophüls’le anlaşmayan yapımcılar tarafından kabul edilmedi. Yapımcıların filmin yeniden kurgulanması için başka bir yönetmenle anlaşmaları üzerine Ophüls, Londra’dan kaçırılan özgün kopyayı New York’ta sınırlı bir izleyici kesimine sundu.
Olayın yarattığı düş kırıklığı ve düştüğü mali zorluklar üzerine bir daha belgesel film çekmemeye karar verdi. Princeton ve California üniversitelerinde sinema dersleri vererek ve bazı özel televizyon şirketlerine danışmanlık ederek yaşamını sürdürdü.
• YAPITLAR (başlıca): L’amour a vingst ans (bir bölümü), 1962, (“Yirmi Yaşında Aşk”); Peau de banane, 1964, (“Muz Kabuğu”); Feu a volonte, 1965; Le chagrin et la pide, 1971, (“Keder ve Acıma”); A Sense of Loss, 1972, (“Yenilgi Duygusu”); The Memory of Justice, 1976, (“Adaletin Belleği”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi