OPHÜLS, Max (1902-1957)
Alman sinema yönetmeni. Birçok ülkede film yapmış, barok anlatımıyla sinema tarihini etkilemiştir.
6 Mayıs 1902’de Saarbrücken’de doğdu, Hamburg’da öldü. Asıl adı Max Oppenheimer’dir. Alman Yahudisi bir ailenin çocuğuydu. Tiyatro oyuncusu olmaya karar verince ailesini utandırmamak için adın) değiştirdi. 1923’te yönetmenliğe başladı. İki yüz kadar oyun yönettikten ve Fips und Stips adlı bir oyun yazdıktan sonra, 1930’da sinemaya geçti ve yaptığı filmin başarılı olması üzerine bu alanda kalmaya karar verdi.
Almanya’da Yahudi düşmanlığının artması üzerine 1933’te karısı ve oğluyla birlikte Fransa’ya geçti. Altı yıl boyunca bu ülkede, İtalya’da ve Hollanda’da filmler çekti. Bu arada SSCB tarafından yapılan iki yıllık sözleşme önerisini, bu ülkeye yaptığı gezi sonucu, koşulları yeterli bulmadığı için geri çevirdi.
1940’ta Fransa’nın düşmesi üzerine İsviçre’ye geçen Ophüls, burada, Moliere’den uyarlanan L’ecole des femmes’ı (“Kadınlar Okulu”) yönetti, ancak film tamamlanmadı. 1941 ’de Hollywood’a gitti, beş yıl boyunca sonuçsuz kalan tasarılarla uğraştıktan sonra Max Opüls adıyla dört film yapabildi. Bu yapıtlarda ve daha çok da 1950’lerde Fransa’da çektiği dört filmde barok üslubu iyice belirginleşti.
Senaryodan çok mizansene önem veren Ophüls’ ün ünü, filmlerinin içeriğinden çok, biçiminden gelir, Kaydırma,çevrinme ve yavaş zoom’larla alıcıyı sürekli hareket ettirir, akışkan ve duyarlı bir atmosfer yaratarak, romantik film kişiliklerini bu ortamın içine oturtur.
Beumarchais’nin bir oyununu sahneye koymak için 1956’da Hamburg’a giden Ophüls, sonradan başyapıt düzeyine çıkarılan son filmi Lola Montes’nin başarısızlığa uğramış olmasının da etkisiyle kalbinden rahatsızlandı ve ertesi yıl öldü. Yönetmeyi tasarladığı Montparnasse 19’ü aynı yıl Jacques Becker çekti ve filmi ona adadı.
• YAPITLAR (başlıca): Das schon lieber Lebertran, 1930; Liebelei, 1933; On a uole un homme, 1934, (“Bir Adam Çalındı”); La tendre ennemie, 1936, (“Tatlı Düşman”); Werther, 1938; De Mayerling â Sarajevo, 1940, (“Mayer-ling’ten Sarajevo’ya”); The Exile, 1947, (“Sürgün”); Letter From an Unknovm Woman, 1948, (“Meçhul Bir Kadının Mektubu”); Caught, 1949, (“Tuzak”); The Reckless Moment, 1949, (“Fedakâr Ana”); La ronde, 1950, (“Aşk Zinciri”);Leplaisir, 1952, (“Zevk”); Mademe de…, 1953; Lola Montes, 1955.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi