MUHAMMED b. AHMED (10.yy)
Arap, düşünür. Yeni-Platonculuk’tan kaynaklanan İhvanu’s-Safa adlı felsefe akımının kurucularındandır.
Nehracur’da doğdu, Basra’da öldü.10.yy ortalarında yaşadığı biliniyor, onunla ilgili ayrıntılı bilgi yoktur. Gerçek adı Muhammed b. Ahmed El-Nehracyrî’dir.
Muhammed b. Ahmed, kendi adına, bağımsız bir felsefe öğretisi geliştirmemiş, İslam düşüncesinde İhvanu’s-Safa (Safa Kardeşleri) diye tanınan ve Yeni-Platonculuk’tan esinlenerek inanç sorunlarını çözmeye çalışan topluluk içinde yer almıştır. Ona göre üzerinde durulması gereken sorunlar evren, Tanrı, tin, us ve yaratılıştır.
Evren tanrısal tözden fışkırma sonucu oluşmuş, yoktan yaratılmamıştır. Bu fışkırma Yeni-Platonculuk’un ileri sürdüğü gibi içten dışa taşma (emanatio) niteliğindedir. İslam düşüncesinde buna sudûr (birdenbire doğuş) denir. Evren bütün varlık türlerini kuşatan bir bütündür. Tanrı önsüz-sonsuzdur, tektir, bütün varlıklar onun özünde saklıdır. Tin de tanrısal bir tözdür, ölümsüzdür, varlıklara dirilik kazandırır, gövdeden ayrılınca kaynağına döner. Us yönetici, denetici bir töz olup tanrısaldır, onun oluşu da bir fışkırma niteliğindedir. Yaratılış olayı yeniden ortaya çıkış değil, tanrısal tözün görünüş alanında yansımasıdır.
• YAPITLAR (başlıca): Resail, yazma, (“Küçük Kitaplar”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi