ÖRFÎ (1555-1591)
İranlı Divan şairi. Sebk-i Hindî üslubu ile yazan ilk şairlerden biridir.
Şiraz’da doğdu, Lahor’da öldü. Asıl adı Muhammed b. Zeyneddin b. Cemaleddin’dir. Doğduğu kentte öğrenim gördü. Yirmi yaşındayken geçirdiği çiçek hastalığı yüzünde izler bıraktı. Genç yaşta Seydî mahlası ile şiir yazmaya başladı. Daha sonra babasının şer’i ve örfi yasalara bağlı işlerde çalışması nedeniyle Örfî mahlasını aldı. Döneminin ünlü İran’şairlerinin, özellikle de Figanî’nin etkisinde kaldı. Aşırı gururu nedeniyle çağdaşlarıyla anlaşmazlığa düştü. Yüzünün çirkinliğinden hakaretlere uğradı. Şiraz’dan ayrılıp Hindistan’a göç etti. Şair Feyzi-i Hindî ile tanıştı, ondan ilgi gördü. Hint-Türk hükümdarlarının sarayında yaşadı. Mirza Abdurrahim’in 1591’de Tette’ye yaptığı sefere katıldı. Onun aracılığıyla Ekber’in hizmetine girdi.
16. yy’da yaygınlaşan Sebk-i Hindî’nin (Hint üslubu) ilk ve tanınmış şairlerinden biridir. Şiirleri Hindistan ve Türkiye’de daha çok okunmuştur. Nef’î de onun etkisinde kalmıştır. Hint üslubunda yazan şairler kasidelerini, gazellerini taklit etmişlerdir.
Örfî 1587’de Divan’mı düzenlemiştir. Şiirlerinde kendisine özgü bir anlatımı vardır. Konularının sürekliliği, kullandığı mecaz ve teşbihler, şiirine canlılık yenilik getirmiştir. Kaside ve gazellerine Farsça, Türkçe şerhler yazılmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Külliyât-ı Örfi Şirazi, (ö.s.), Gu-lam Hüseyin Cevahiri (yay.), 1962.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi