PARRA, Violeta (1917-1967)
Şilili şarkıcı, besteci ve halkbilimci. Yeni Şili Şarkısı hareketinin öncüsüdür.
4 Ekim 1917’de Chillan yakınında San Carlos’ta doğdu, Şubat 1967’de öldü. Annesi terzi, babası müzisyendi. Çocukluğu köyde geçti. Annesinden halk şarkılarını ve danslarını öğrendi. Violeta’nın köklü bir müzik eğitimi almadan şarkıcı olmak istemesi annesine yetersiz geliyordu. Ancak Violeta, halk şarkılarını dinleyip söyleyerek müziğe olan ilgisini sürdürdü. Köyündeki rahibelerden şarkılar öğrendi. Dokuz yaşında halk müziği türündeki ilk şarkısını yazdı. Gençlik yıllarında da, bir İspanyol halk müziği türü olan tonada türünde besteler yaptı. 1952’de Şili’nin köylerini dolaştı, okuma yazması olmayan erkek ve kadın halk şarkıcılarını (cantore ve cantora) dinleyerek beş yüz kadar şarkı derledi. 1958’de, derleme ve araştırmalarım Conception Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları Bölümü’nde sürdürdü. Bir yandan da müzik dışındaki halk sanatlarıyla ilgileniyor, halıcılık, resim ve heykelle uğraşıyordu. 1964’te halı, resim ve heykel çalışmaları Paris’te Louvre Müzesi’nde sergilendi.
Parra, köklü bir müzik eğitimi, örneğin solfej bilgisi olmayan bir sanatçıydı. Ancak, anticueca’ların-da da (bir tür halk şarkısı) görüldüğü gibi, halk müziğinin kendine özgü yapısını çok iyi bilen ve halk kültüründen ustaca yararlanabilen bir sanatçıydı. 1960’larm sonlarında birçok Şilili sanatçı ülkelerinin halk kültürünü keşfetmeye başlamış, halk müziğinde de önemli bir esin kaynağı bulmuşlardı. Bu yöneliş Yeni Şili Şarkısı adını alan hareketin temelini oluşturdu. Hareketi başlatan ve sınırlarını genişleten kişi Violeta Parra oldu. Lirik havasını koruyan siyasal nitelikli şarkılarıyla birçok sanatçıyı etkiledi, halk kültürü üstüne özenli araştırmalar yapan grupların ortaya çıkmasına yol açtı. Müzikçi ile halk kültürü arasındaki kopukluğu gidermeye yöneldi. Parra’nm yerleştirdiği anlayışla birlikte, bir halk müzikçisi için klasik biçimleri kullanmak ya da bir şair için bir halk şarkısına söz yazmak zor olmamıştır. Yapıtları, etkileri ve öncüsü olduğu müzik anlayışı açısından Parra, müzik eleştirmenlerince, halk müziğinden yararlanarak kendi ülkelerinde ulusal müziğin gelişmesine önemli katkılarda bulunan Macar Bela Bartok ve İspanyol Manuel de Falla ile karşılaştırılmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Albüm: Cantos de Chile; A fuego mandan tocar las campanas del olvido.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi