Woody Allen, (1 Aralık 1935, New York), ABD’li film yönetmeni, senarist, aktör, stand-up’çı, oyun yazarı, öykücü ve müzisyendir. Genellikle kendi yazdığı, yönettiği ve oynadığı film projelerinde yer alır. New York’da doğmuştur ve hala orada yaşamaktadır. Eserlerinde sık sık New York’u konu edinmiştir.
Hayatı
Gerçek adı Allen Stewart Konigsberg olan Woody Allen, 1935’te Brooklyn’in düşük – orta sınıflı bir bölgesinde, Ortodoks Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Sürekli iş değiştiren bir babası, çiçekçi dükkânındaki kitaplardan sorumlu bir annesi ve bir kız kardeşi vardı. İlk kez yedi – sekiz yaşlarındayken film çekmeye merak saldı. Okumayı sökmediği yıllarda filmler için hikâyeler yaratıyordu. Brooklyn’deki Midwood Lisesi’ni bitirdi, üniversite eğitimini ise tamamlamadı. 15 yaşında bir karar aldı ve adını Woody Allen olarak değiştirdi. 16 yaşında radyo ve televizyon programlarına espriler yazmaya başladı. 1961 – 1964 arasında stand-up komedi yaptı. Bu dönemdeki şovları bir yapımcının dikkatini çekti. Böylece bir sinema filmi için senaryo yazma teklifi aldı. 1965’te ilk sinema filmi senaryosunu yazdı ve What’s New Pussycat? adlı bu filmde oynadı. Senaryonun yapımcıların elinde değişime uğramasından hoşnut kalmayınca, kendi yönetmeyecekse filmlere senaryo yazmama kararı aldı. Daha sonra – sadece oyuncu olarak – Casino Royale adlı bir filmde yer aldı. Bunu ilk filmi olan What’s Up, Tiger Lily izledi. Kendisi filmi beğenmemişti, ancak çok olumlu eleştiriler aldı. Bir sonraki filmi Take the Money and Run da ilk kez yönetmen koltuğuna oturdu. Bu film kariyerinde bir dönüm noktası oldu. United Artists firması ‘her ne istiyorsa yazması ve her ne istiyorsa yapması’ teklifiyle onunla anlaşma imzaladı. İkinci filmi Bananas (1971)’ın ardından filmlerinde hem senarist, hem yönetmen, hem aktör hem de casting yönetmeni olarak görev aldı. Play It Again, Sam adlı oyunu yazıp oynadı. Ardından Everything You Always Wanted to Know About Sex ‘in senaryosunu yazdı. 1973’te Sleeper ‘ı, 1977’de kariyerinin en önemli filmi olarak anılacak olan Annie Hall ‘u çekti. 1986’da ‘Allen’, Annie Hall ve Manhattan filmlerinden sonra Hannah and Her Sisters ‘ı yazıp yönetti. Bu filmde çalıştığı görüntü yönetmeni Carlo Di Palma ile daha sonra da pek çok filmde birlikte çalıştı. Son 10 yılda Crimes and Misdemeanors, Bullets Over Broadway ve Deconstructing Harry gibi filmleri çekti.
İlişkileri
1954’te Harlene Rosen ile evlendi. Bu evlilik 1960’ta son buldu. Allen ikinci evliliğini Bananas filminde rol alan Louise Lasser ile yaptı. Aktrist Diane Keaton ile 1970’li yıllarda birlikte oldu. Keaton, Allen’ın Annie Hall (1977) ve Manhattan (1979) gibi önemli filmlerinde rol aldı. Allen’ın oğlu Satchel’in annesi Mia Farrow ise Allen’ın bir başka tutkulu ilişkisi oldu. 1980’de başlayan bu ilişki, 1992’de Allen, Farrow’un üvey kızı Soon-Yi Previn ile birlikte olunca sonlandı. Allen, 1997’de 1970 doğumlu Soon-Yi Previn ile Venedik’te evlendi.
Kısa Öyküleri
- Eğrisi Doğrusu (Getting Even), Çeviri: Garo Kargıcı, Siren Yayınları, (2010), ISBN 9786055903244
- Tüysüz (Without Feathers), Çeviri: Garo Kargıcı, Siren Yayınları, (2009), ISBN 9786055903091
- Yan Etkiler (Side Effects), Çeviri: Sıla Okur, Siren Yayınları, (2009), ISBN 9786055903022
- Sırf Anarşi (Mere Anarchy), Çeviri: Sıla Okur, Siren Yayınları, (2008), ISBN 9786055903060
Filmleri
| Yıl | Film | Notlar | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Yönetmen | Senaryo yazarı | Aktör | Rolü | ||
| 1965 | What’s New Pussycat? | Evet | Evet | Victor Shakapopulis | |
| 1966 | What’s Up, Tiger Lily? | Evet | Evet | Evet | Anlatıcı |
| 1967 | Casino Royale | Evet | Evet | Dr. Noah/Jimmy Bond | |
| 1969 | Don’t Drink the Water | Evet | Evet | ||
| Parayı Al ve Kaç | Evet | Evet | Evet | Virgil Starkwell | |
| 1971 | Men of Crisis: The Harvey Wallinger Story | Evet | Evet | Evet | Harvey Wallinger |
| Bananas | Evet | Evet | Evet | Fielding Mellish | |
| 1972 | Tekrar Çal, Sam | Evet | Evet | Allan Felix | |
| Seks Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey | Evet | Evet | Evet | Soytarı Fabrizio Victor Shakapopulis Sperm #1 | |
| 1973 | Sleeper | Evet | Evet | Evet | Miles Monroe |
| 1975 | Love and Death | Evet | Evet | Evet | Boris Grushenko |
| 1976 | The Front | Evet | Howard Prince | ||
| 1977 | Annie Hall | Evet | Evet | Evet | Alvy Singer |
| 1978 | Interiors | Evet | Evet | ||
| 1979 | Manhattan | Evet | Evet | Evet | Issac Davis |
| 1980 | Stardust Memories | Evet | Evet | Evet | Sandy Bates |
| To Woody Allen, From Europe with Love | Evet | Kendisi | |||
| 1982 | A Midsummer Night’s Sex Comedy | Evet | Evet | Evet | Andrew |
| 1983 | Zelig | Evet | Evet | Evet | Leonard Zelig |
| 1984 | Broadway Danny Rose | Evet | Evet | Evet | Danny Rose |
| 1985 | Kahire’nin Mor Gülü | Evet | Evet | ||
| 1986 | 50 Years of Action! | Evet | Kendisi | ||
| Hannah and Her Sisters | Evet | Evet | Evet | Mickey Sachs | |
| 1987 | Radyo Günleri | Evet | Evet | Evet | Anlatıcı |
| September | Evet | Evet | |||
| King Lear | Evet | Mr. Alien | |||
| 1988 | Another Woman | Evet | Evet | ||
| Hotel Terminus: Klaus Barbie, His Life and Times | |||||
| 1989 | New York Stories | Evet | Evet | Evet | Sheldon |
| Crimes and Misdemeanors | Evet | Evet | Evet | Cliff Stern | |
| 1990 | Alice | Evet | Evet | ||
| 1991 | Scenes from a Mall | Evet | Nick Fifer | ||
| 1992 | Shadows and Fog | Evet | Evet | Evet | Kleinman |
| Kocalar ve Karıları | Evet | Evet | Evet | Gabe Roth | |
| 1993 | Manhattan Murder Mystery | Evet | Evet | Evet | Larry Lipton |
| 1994 | Broadway Üzerinde Kurşunlar | Evet | Evet | ||
| Don’t Drink the Water | Evet | Evet | Evet | Walter Hollander | |
| 1995 | The Sunshine Boys | Evet | Al Lewis | ||
| Mighty Aphrodite | Evet | Evet | Evet | Lenny | |
| 1996 | Everyone Says I Love You | Evet | Evet | Evet | Joe Berlin |
| 1997 | Deconstructing Harry | Evet | Evet | Evet | Harry Block |
| The Sunshine Boys | Evet | Al Lewis | |||
| Wild Man Blues | Evet | Kendisi | |||
| 1998 | AFI – 100 Years…100 Movies | Evet | Kendisi | ||
| Celebrity | Evet | Evet | |||
| The Impostors | Evet | Sınav Kurulu Başkanı | |||
| Antz | Evet | Z (seslendirme) | |||
| 1999 | Sweet and Lowdown | Evet | Evet | Anlatıcı | |
| 2000 | Company Man | Evet | Amerikan Büyükelçisi | ||
| Small Time Crooks | Evet | Evet | Evet | Ray | |
| Light Keeps Me Company | Evet | Kendisi | |||
| Picking Up the Pieces | Evet | Tex Crowley | |||
| 2001 | The Curse of the Jade Scorpion | Evet | Evet | Evet | C.W. Briggs |
| Sounds from a Town I Love | Evet | Evet | |||
| Stanley Kubrick: A Life in Pictures | Evet | Kendisi | |||
| The Concert for New York City | Evet | Kendisi | |||
| 2002 | Woody Allen: A Life in Film | Evet | Kendisi | ||
| The Magic of Fellini | Evet | Kendisi | |||
| Hollywood Ending | Evet | Evet | Evet | Val Waxman | |
| 2003 | 100 Years of Hope & Humor | Evet | Kendisi | ||
| Anything Else | Evet | Evet | Evet | David Dobel | |
| Charlie: The Life and Art of Charles Chaplin | Evet | Kendisi | |||
| 2004 | Francois Truffaut, une Autobiographie | Evet | Kendisi | ||
| Melinda and Melinda | Evet | Evet | |||
| 2005 | The Ballad of Greenwich Village | Evet | Kendisi | ||
| The Outsider | Evet | Kendisi | |||
| Maç Sayısı | Evet | Evet | |||
| 2006 | Scoop | Evet | Evet | Evet | Sid Waterman |
| Home | Evet | Kendisi | |||
| 2007 | Cassandra’s Dream | Evet | Evet | ||
| 2008 | Vicky Cristina Barcelona | Evet | Evet | ||
| 2009 | Whatever Works | Evet | Evet | ||
| 2010 | You Will Meet a Tall Dark Stranger | Evet | Evet | ||
| 2011 | Midnight in Paris | Evet | Evet | ||
| 2012 | To Rome with Love | Evet | Evet | Evet | Jerry |