ÖKTEN, Zeki (1941 – 19 Aralık 2009 İstanbul)
Türk sinema yönetmeni. Türk sinemasının uluslararası alanda tanınmasına büyük katkıda bulunmuştur.
4 Ağustos 1941’de İstanbul’da doğdu. Haydarpaşa Lisesi’ni bitirdi. Bir süre amatör tiyatroculukla
ilgilendi. 1963’te yönetmen yardımcısı olarak sinemaya geçti. Aynı yıl Can Pazarı’yla ilk yönetmenlik denemesini yaptı. Yeniden yönetmen yardımcılığına dönerek Nişan Hançer, Lütfi Akad, Halit Refiğ, Memduh Ün ve özellikle Atıf Yılmaz’la çalıştı. 1972’de Kadın Yapar adlı filmiyle yeniden yönetmenliğe başladı. Önceleri daha çok melodram ve güldürüler çekti. 1974’teki Askerin Dönüşü ve 1976’daki Kapıcılar Kralı adlı filmleriyle önemli bir çıkış yaptı. 1978’de yönettiği Sürü uluslararası alanda büyük başarı kazandı. Dünya sinemalarında uzun süre gösterildi ve geniş ilgi topladı. Yurt içinde ve dışında toplam on üç önemli ödül kazandı. Ökten’in bir yıl sonra yönettiği Düşman, Berlin Film Şenliği’nde iki özel ödül aldı. 1984’te yönettiği Pehlivan filminde oynayan Tarık Akan gene Berlin Film Şenliği’nde En İyi Oyuncu Jüri Özel Ödülü’nü kazandı.
19 Aralık 2009 günü saat 18:15 sularında,önceki gün kalp ve damar hastalığı şikayetiyle acil olarak yattığı hastanede geçirdiği operasyonun ardından hayatını kaybetti.
Önceleri Yeşilçam kalıplarında ürünler veren Ökten giderek kendine özgü bir üsluba varmıştır. Süsden arınmış, yalın bir anlatım geliştirmiştir. Özellikle ışık kullanımı ve mizansenleriyle kahramanlarının belirli anlardaki duyarlığını olanca derinliğiyle ve ustaca aktarır.
Birkaç çizgide birden gelişen öyküyü aksamayan bir gerilim içinde anlattığı Sürü adlı yapıtı, sinema dili açısından Türk sinemasının en yetkin örneklerinden biriydi.
• YAPITLAR (başlıca): Can Pazarı, 1963; Kadın Yapar, 1972; Vurgun, 1973; Askerin Dönüşü, 1974; Boşver Arkadaş, 1974; Hasret, 1974; Şaşkın Damat, 197S; Kapıcılar Kralı, 1976; Ne Umduk Ne Bulduk, 1976; Çöpçüler Kralı, 1977; Sevgili Dayım, 1977; Sürü, 1978; Düşman, 1979; Faize Hücum, 1982; Pehlivan, 1984.
- 1984 – Firar – Şerif Gören’le birlikte
- 1985 – Kurbağalar – Şerif Gören’le birlikte
- 1986 – Kan – Şerif Gören’le birlikte
- 1986 – Ses
- 1986 – Davacı
- 1987 – Yoksul
- 1988 – Düttürü Dünya
- 1992 – Saygılar Bizden
- 1995 – Hep Aynı (Kısa Film) (Always The Same) Kısa Film
- 1995 – Aşk Üzerine Söylenmemiş Her şey
- 1999 – Güle Güle Altın Portakal, En İyi Film[1]
- 2002 – Gülüm (My Rose)
- 2006 – Çinliler GeliyorTürk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi