ZEYD b. RİFAA (10. yy)
Arap, filozof. İhvanu’s-Safa Okulu’ nun başkanı ve beş kurucusundan biridir.
10.yy’da Bağdat’ta yaşadığı bu okulla ilgili kaynaklardan öğrenilmektedir. Zeyd b. Ruf’a diye de anılır. Bağlı bulunduğu felsefe çığırı ortak çalışma anlayışına dayanan bir yöntemi benimsediğinden, kurucuları arasında kişisel yaşamla ilgili bilgi bırakan olmamıştır. Bütün düşüncelerini bir topluluğun ortak ürünü olarak sergileyen İhvanu’s-Safa Okulu’nun başkanlığını üstlenen Zeyd b. Rifaa’nın görüşleri de Resail (“Kitapçıklar”) adı altında toplanan elli bir bölümlük yapıttan öğrenilmektedir. İslam felsefesi tarihinde bir okulun başkanı ve beş kurucusundan biri olarak önemli bir yeri bulunan Zeyd de, öteki arkadaşları gibi, Seçmecilik öğretisine bağlıdır. Bu nedenle, İslam düşüncesinde, Seçmecilik’in öncüsü sayılır.
Zeyd’e göre felsefenin görevi insanı yetkinleştirmek, eğitmek ve belli düşünce aşamalarından geçirerek en olgun duruma getirmektir. Bilimin temeli bireysel eğitimdir, birey belli yaş dönemlerine göre bilgiler vererek eğitilir. İnsan yaşının dört dönemini içeren bu eğitim evreleri 12-30, 30-40, 40-50 ve 50’den sonrası olmak üzere dört aşamaya ayrılır. Bilgi bu aşamaların sağladığı yetilerle bağlantılıdır. Her yaş evresinin kendine göre bir kavrayış gücü vardır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi