ABDÜSSELAMİYYE Sa’diyye tarikatının Abdüsselâm eş-Şeybânî’ye (ö. 1165/1752) nisbet edilen bir kolu.
Tarikatın kurucusu Abdüsselâm eş-Şeybânî Şam’da doğdu. Doğum tarihi belli değildir. Nesebi ve tarikat silsilesi Sa’diyye tarikatının kurucusu Sa’ded-din el-Cibâvî eş-Şeybâni’ye ulaşır. Aynı tarikatın Vefâiyye kolunun kurucusu Şeyh Ebü’l-Vefâ es-Sa’dî ile birlikte 1112 (1700) veya 1115’te (1703) İstanbul’a geldi. Celvetiyye tarikatına mensup Şeyh Abdülvehhâb Efendi’den boşalan ve daha sonra kendi adıyla anılacak olan Koska’daki Papaszâde Mustafa Çelebi Dergâhı postnilşinliğine “İrâde-i seniyye” ile tayin edildi. On dört yıl bu görevde bulunduktan sonra yerini oğlu Galib Behceddin’e bıraktı. Ayasofya Camiine pîri Sa’deddin el-Cibâvi’nin adı yazılı levhayı astıracak ve Kadir geceleri başta Sa’dîler olmak üzere bütün tarikat mensuplarının bu camide zikir yapmalarına müsaade alacak kadar geniş nüfuza sahipti. Vefatında tekkesine defnedildi.
Kendisinden sonra adına nisbet edilen Abdüsselâmiyye tarikatı oğlu Şeyh Galib Behcedddin ile onun halifesi Şeyh Mustafa ve Şeyh Şamlı İbrahim efendiler tarafından devam ettirilmiştir. İbrahim Efendi’nin otuz altı yıl kadar süren meşihatinden sonra 1826 yılında. Koğacı Şeyh diye tanınan Mehmed Emin Elfî Efendi postnişin olmuş, bir süre sonra o da makamını oğlu Mehmed Galib Efendi’ye bırakmıştır. Bu tarihten sonra Yahya Efendi ve oğlu Mehmed Arif ile devam eden tarikat, 1919’da Meclis-i Meşâyih tarafından tekkenin postnişinliğine tayin edilen Sütlüce Sa’dî Dergâhı şeyhi Elif Efendi’nin torunu Yûsuf Zahir Efendi’nin şeyhliği sırasında tekke ve zaviyelerin kapatılması ile tarihe karışmıştır.
Bibliyografya
1- Hüseyin Vassâf. Sefine, I, 338-342.
2- Zakir Şükrü, Mecmüa-i Tekâyâ.
3- Sicilli Osmanî, III, 337.
4- Bandırmalızâde. Mir’âtut-turuk, İstanbul 1306.
TDV İslâm Ansiklopedisi