Marlon Brando (3 Nisan 1924 – 1 Temmuz 2004) Sinemanın en büyük oyuncularından biri sayılan ABD’li Oscar ödüllü Amerikalı aktör.
Hayatı
Küçük yaşta tiyatroya başlamış olan aktör, New York’ta Lee Strassberg, Elia Kazan ve Emir Zahirovic’den senelerce oyunculuk dersi aldı. Ancak kendisi üzerinde en önemli etkiyi Stella Adler’in (dolaylı olarak ünlü Rus tiyatrocu Stanislavski’nin) yapmış olduğunu ısrarla belirten Brando, Actors Studio’nun kurucularından olmasa da 1952’den itibaren stüdyonun dünya çapında ün kazanacağı dönemde başında bulanan Lee Strasberg’in kendini hocaların hocası gören kibirli tavrı karşısında hep muhalif olmuştur. Oyunculuk hayatı üzerinde, bir zamanlar Henry Fonda’yı sahnelere kazandıran tiyatrocu annesinin etkisi olduğunu da yadsımaz. “Hala Hollywood’da bulunmamın tek nedeni parayı reddedecek ahlaki cesaretimin olmayışıdır” diyecek kadar cesur, 1972’de The Godfather filmiyle aldığı Oscarı reddedecek kadar da asi biriydi. 2. Oscarını Amerika’nın Kızılderililere karşı uyguladığı politikayı protesto etmek için ödülü almaya dahi gelmemiştir. On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) ile gerçekleştirdiği performansla tüm zamanların en iyi oyuncularından biri olduğunu kanıtladı; ama Brando’nun yakın dostu Elia Kazan’ın da bu başarıda rolü vardı. Elia Kazan film için başta Frank Sinatra ile anlaşmış olmasına rağmen, yapımcı Spiegel’in de etkisiyle Brando’yu başrole koymuştur. Kült filmler arasına giren bir diğer filmi ise “Last Tango in Paris”‘te Bertollucci ile çalışmıştır. Brando ülkesinde Kızılderili ve siyahların hakları için aktif olarak çalışmış, bu yollarla pek çok düşman edinmiştir. Oğlunun mahkemesinde kendisini ‘ateist’ olarak tanımlasa da, dini inancı bulunduğunu hayatının akışında pek çok yerde belirtmiş, özellikle kızılderili manevi inançlarına kendini yakın hissettiğini belirtmiştir.
1950 yılında Erkekler adlı filmle sinemaya geçen Brando, çağdaş oyun biçimi ve cinsel çekiciliğiyle ilgileri topladı. Rıhtımlar Üzerinde ve Baba filmleriyle iki kez Oscar’ı kazanan Brando’nun diğer önemli filmleri arasında İhtiras Tramvayı, Kanlı Hücum, Jül Sezar, Hong Konglu Kontes, İsyan, Paris’te Son Tango, Kıyamet sayılabilir.
Filmleri
- The Men (1950)
- İhtiras Tramvayı (film) (1951)
- Viva Zapata! (1952)
- Julius Caesar (1953)
- The Wild One (1953)
- Rıhtımlar Üzerinde (1954)
- Désirée (1954)
- Guys and Dolls (1955)
- Operation Teahouse (1956) (kısa metraj)
- The Teahouse of the August Moon (1956)
- Sayonara (1957)
- The Young Lions (1958)
- The Fugitive Kind (1959)
- One-Eyed Jacks (1961) (aynı zamanda yönetmeni)
- Mutiny on the Bounty (1962)
- The Ugly American (1963)
- Bedtime Story (1964)
- Morituri (1965)
- The Chase (1966)
- Batıda Vuruşanlar (1966)
- Meet Marlon Brando (1966) (kısa metraj)
- A Countess from Hong Kong (1967)
- Parıltılı Gözler (1967)
- Candy (1968)
- The Night of the Following Day (1968)
- İsyan (1969)
- King: A Filmed Record… Montgomery to Memphis (1970) (belgesel)
- The Nightcomers (1972)
- Baba (1972)
- Last Tango in Paris (1972)
- The Missouri Breaks (1976)
- Raoni (1978) (belgesel) (sunucu)
- Superman (1978)
- Apocalypse Now (1979)
- The Formula (1980)
- A Dry White Season (1989)
- The Freshman (1990)
- Hearts of Darkness: A Filmmaker’s Apocalypse (1991) (belgesel)
- Christopher Columbus: The Discovery (1992)
- Don Juan DeMarco (1995)
- The Island of Dr Moreau (1996)
- The Brave (1997)
- Adaletin Nefesi (1998)
- The Score (2001)
- Süpermen Dönüyor (2006) – Ölümünden sonra yayınlanmış, arşiv görüntülerinden Jor-El karakteri kullanılmıştır
- Superman II: The Richard Donner Cut (2006) – Ölümünden sonra yayınlanmış, arşiv görüntülerinden Jor-El karakteri kullanılmıştır