LE NÖTRE, Andre (1613-1700)
Fransız peyzaj mimarı. Fransız bahçesi diye anılan bahçe düzenlemesinin ilk uygulayıcılarındandır.
12 Mart 1613’te Paris’te doğdu, 15 Eylül 1700’de aynı kentte öldü. Babası ve büyükbabası kral saraylarının başbahçıvanlarıydı. Le Nötre ressam Simon Vouet’nin (1590-1649) ve Versailles’m başmimarı
F.Mansart’ın atölyelerinde yetişti. 1637’de Tuilleries Bahçeleri’nin 1638’de de Luxembourg Bahçeleri’nin başbahçıvanlığına getirildi ve bunları yeniden düzenledi. 1640’ta soylu bir ailenin kızıyla evlenmesi resmi görevlere atanmasını sağladı. 1655’te krallık yapıları genel müdürü oldu. 1655-1661 arasında maliye bakanı Nicolas Fouquet’nin Vaux-le-Vicomte şatosunun çevresini düzenledi. Bu çalışması XIV.Louis tarafından çok beğenilince, krallığa ait birçok saray bahçesinin düzenlenmesiyle görevlendirildi. 1661-1668 arasında düzenlediği Versailles Bahçeleri adının başka ülkelerde de duyulmasını sağladı. Kralların çağrısı üzerine 1662’de İngiltere’ye, daha sonra Hollanda ve İsveç’e, 1679’da da İtalya’ya gitti. Bazı kaynaklarda Londra’daki St.James Parkı’m da onun düzenlediği ileri sürülür.
Le Nötre, perspektif ve optik konusundaki geniş bilgisine dayanarak, düzenlediği çevrenin çeşitli bölümleri arasında istediği oran ve ilişkileri kolayca yakalamıştır. Çalışmalarını mimar, ressam ve heykelcilerden kurulu bir sanatçılar grubuyla birlikte yürüterek düzenlemede kullandığı havuz, çeşme, heykel ve çiçek bahçesi gibi öğelerle yapı arasında bir üslup birliği sağlamıştır. Bütün düzenlemelerinde gününün en yeni teknik buluşlarından yararlanmıştır. Geniş ölçüde kullandığı su öğesi, belli bir düzen içinde yinelediği yükseklik farkları ve sürprizli mekânlarla düzenlediği bahçeleri bir düş dünyasına dönüştürmüştür. Özgün düzenleme anlayışını öğrencileri Almanya, Avusturya ve İspanya gibi ülkelere de yaymış, böylece Fransız bahçesi adı verilen yeni bir bahçe düzenlemesi türü ortaya çıkmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Veux-le-Vicomto Şatosu Bahçeleri, 1655-1661, Melun, Fransa; Versailles Bahçeleri, 1661-1668, Versailles; Meudon Bahçeleri; Maryl Bahçeleri; St-Germain-en-Laye Parkı; Fontainebleau Bahçeleri; St-Cloud Bahçeleri; Chantilly Bahçeleri; Sceaux Bahçeleri.
• KAYNAKLAR: H.Fox, Andre Le Nötre, Garden Archi-tect to King.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi