LECLANCHE, Georges (1839-1882)
Fransız, mühendis ve mucit. Uzun ömürlü ilk kuru elektrik pilini geliştirmiştir.
Paris’te doğdu, 14 Eylül 1882’de aynı kentte öldü. Paris’teki Ecole Centrale des Arts et Manufac-tures’de mühendislik eğitimi gördükten sonra 1860’ta Compagnie de Chemin de l’Est’de çalışmaya başladı. 1866’da kendi adıyla anılan kuru elektrik pilini yaptı. Bir yıl sonra işinden ayrılarak çalışmalarını pilinin geliştirilmesi üzerine yoğunlaştırdı. Buluşunun 1868’de Belçika telgraf idaresince kullanılmaya başlanması ve geniş bir uygulama alanı bulması üzerine, batarya ve başka elektrik aygıtları üreten bir de fabrika kurdu.
1836’da İngiliz kimyacı John Frederic Daniell, Volta pilini geliştirerek, anot olarak bakır sülfat eriyiğine batırılmış bakır çubuk ile katot olarak sülfürik asite batırılmış çinko çubuğundan oluşan bir pil yapmıştı. İlk devre pilinin klasik örneği olan Daniell pili, bir kez kullanıldığında tüm gücünü yitiriyor ve yeniden yüklenemiyordu. İlk pratik yüklenebilen pili (akümülatör) ise 1859’da Fransız fizikçi Gaston Plante geliştirmişti. Yüzde onluk sülfürik asite batırılmış iki kurşun levhadan oluşan bu batarya yüklendiğinde, elektrik enerjisini depoluyor ancak, kullanılmaya başlanmasından çok kısa süre sonra tükeniyordu.
Leclanche’nin, elektroliti amonyum klorit çözeltisi olan ilk devre pilindeyse, anot olarak paslanmaya karşı civayla korunmuş bir çinko çubuk, katot olarak da bir karbon çubuktan yararlanılmış, kutuplaşmanın engellenmesi amacıyla da karbon çubuk geçirgen bir kab içinde bulunan manganez dioksit ve karbon tozu karışımıyla örtülmüştü. Bu pilde, akım başladığında anot tarafında oluşan çinko iyonları elektrolite geçerken, manganez dioksit ve mangan oksite indirgenir. Kutuplaşma yavaş olduğundan pilin ömrü de oldukça uzundur.
Leclanche’nin, kuru pilin ilk örneği sayılan bu ilk devre bataryası, sonraları geliştirilerek günümüzde kullanılan elektrik piline dönüştürülmüş ve elektronik sanayiinin gelişmesiyle de günlük yaşamın vazgeçilmez bir aygıtı durumuna gelmiştir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi