KUTBEDDİN MUHAMMED [Harezmşah] ( ?- 1128)
Selçuklu devlet adamı. Harezmşahlar egemenliğinin kurucusudur.
Doğum yeri ve tarihi bilinmiyor. Harezm’de öldü. Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın Harezm komutanı olan Anuştigin’in büyük oğludur. Merv’de iyi bir öğrenim gördü. Melikşah’ın 1092’de ölümü üzerine oğulları arasında baş gösteren taht kavgasında Berkyaruk’a yardım etti ve onun tahtı ele geçirmesinden sonra 1098’de Harezm valiliğine atandı. Sultan Sencer döneminde (1118-1157) de yerini korudu. İyi bir yönetici ve siyaset adamı olarak, 30 yıl süren yönetimi sırasında adil bir yönetim kurdu. Halkı hoşnut etti, din ve bilim adamlarını korudu. Sultan Sencer’e karşı hep bağlı ve dürüst kalmakla birlikte, Harezm’deki konumunu sürekli sağlamlaştırdı. Yıllık vergi ve hediyelerini düzenli verip ziyaretlerini aksatmayan Kutbeddin Muhammed, yörede büyük saygınlık kazandı. Bağımsız bir hükümdar olmamakla birlikte, soyunun gelecekteki durumunu güçlendirecek sağlam bir temel oluşturdu. Selçuklular’a bağımlı ülkelerle ticari ilişkileri geliştirerek ülke gelirini artırması sonucu Harezm büyük gelişme gösterdi. Genellikle rahat ve olaysız geçen yönetimi sırasında Harezm’i bir kez Kıpçaklar’a karşı savundu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi