LAFARGUE, Paul (1842-1911)
Fransız siyaset adamı. Marxist hareketin Fransa’daki örgütlenme çalışmalarına öncülük etmiştir.
15 Ocak 1842’de Küba’nın Santiago kentinde doğdu, 25 Kasım 1911 ’de Paris’te öldü. Babası Küba’ ya yerleşmiş bir Fransız şarap tüccarıydı. 1851 ’de ailesiyle birlikte Fransa’ya döndü. 1860’larda Ecole Superieure de Medecin’de tıp öğrenimini gördüğü sırada sosyalist görüşleri benimsedi. 1865’te Liege’de toplanan Uluslararası Devrimci Öğrenci Kongresi’ne katıldığı için okuldan atıldı. Ertesi yıl Londra’ya giderek I.EnternasyonaPin Genel Konsey üyesi oldu. 1868’de Londra’da tıp öğrenimini tamamladı. Aynı yıl Kari Marx’ın en küçük kızı Laura ile evlendi. Daha sonra Fransa’ya dönerek I.Enternasyonale bağlı şubeler kurdu. Etkin olarak katıldığı 1871 Paris Komünü’nün yenilgiye uğraması üzerine Ispanya’ya göç etti. Orada Bakunin yandaşlarına karşı Mamzm’i savundu. 1872’de I.Enternasyonalin La Haye Kongresi’ne katıldıktan sonra Londra’ya dönerek devrimci çalışmalarını sürdürdü.
1880’de Marx ve Engels’in yardımlarıyla Guesde ile birlikte Fransız İşçi Partisi’nin programını hazırladı. 1882’de Komüncüler için çıkarılan aftan yararlanarak Fransa’ya döndü ve Guesde ile birlikte partiyi yönetmeye başladı. 1885-1893 arasında Lille milletvekilliği yaptı. 1905’te sol güçlerin birleşmesiyle kurulan Sosyalist Parti’de yer almakla birlikte, basta sendikalar konusu olmak üzere Guesde yandaşlarının reformcu eğilimleri ile mücadele etti. Savaş ve militarizm karşıtı propagandaya önem verdi.
Marxist hareket içinde bir militan olarak çalışmanın yanı sıra, Marx’ın ve Engels’in düşüncelerini savunmak ve yaymak amacıyla çeşitli kitaplar yazan, Marx ve Engels’in yapıtlarının çevirilerini yapan Lafargue işe yaramayacak ölçüde yaşlanmış bir kişinin yaşamasının anlamsız olduğu düşüncesiyle, karısı Laura ile birlikte intihar etmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Cours d’economie sociale, 1884, (“Toplumsal iktisat Dersleri”); La religion dit Capital, 1887, (“Sermayenin Dini”); Le communisme et l’evolution econom:que, 1892, (“Komünizm ve iktisadi Evrim”); La propriete, origine et evolution, 1895, (“Mülkiyet, Kökeni ve Evrimi”); Le socialisme et la conquete des pouvoirs publics, 1899, (“Sosyalizm ve Kamu Erklerinin Ele Geçirilmesi”); Le socialisme et les intellectuels, 1900, (“Sosyalizm vr Aydınlar”);Les trusts americains,1903,(“Amerikan Tröstleri”); La question de la femme, 1904, (“Kadın Sorunu”); Causes de la croyance en Dieu, 1905, (“Tanrı’ya İnanmanın Nedenleri”); Lc patrictisme de la bourgeoisie, 1906, (“Burjuvazinin Yurtseverliği”); La methode histori-que de Karl Marx, 1907, (“Kari Marx’ın Tarihsel Yöntemi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi