MALAN, Daniel (1874-1959)
Güney Afrikalı siyaset adamı. Bütün dünyaya meydan okuyan tutumuyla ırk ayrımının simgesi haline gelmiştir.
Daniel François Malan, 22 Mayıs 1874’te Riebeeck West yakınlarında doğdu, 7 Şubat 1959’da Stel-lenbosch’ta öldü. Stellenbosch’ta tanrıbilim öğrenimi gördükten sonra Hollanda’ya giderek Utrecht’te felsefe doktorası yaptı. Daha sonra Güney Afrika’ya dönerek Hollanda Kilisesi’nde papazlık yapmaya başladı. Güney Afrika’ya özgü Felemenkçe dil hareketinde etkin olarak yer aldı ve Boer ayaklanması sırasında siyasete atıldı. 1915’te James Hertzog’un kurduğu Milliyetçi Parti’nin yayın organı olan Die Burger’in başına geçti.
1918’de parlamentoya girdikten sonra 1924’te Hertzog’un kurduğu ilk hükümette görev aldı. 1933’te Hertzog’un Jan Christian Smuts başkanlığındaki Güney Afrika Partisi ile Birleşmiş Parti adı altında’ yeni birlik kurması üzerine, hükümetten ayrılıp Milliyetçi Partiyi’yi kurdu. II. Dünya Savaşı sırasında Güney Afrika’nın İngiltere’nin yanında yer almasına karşı çıkarak Naziler’le ilişki kurdu. 1948 seçimlerinde beyazların üstünlüğüne dayalı ırk ayrımını açıkça savunarak seçimleri kazandı ve başbakan oldu. Bunun üzerine Güney Afrika zencileri arasında büyük bir kaynaşma başladı. Nobel Barış Ödülü almış olan Albert Luthuli gibi şiddet aleyhtarı önderler bile “yeni mücadele yöntemleri” için çağrı yapmak zorunda kaldılar. Ancak Malan, yönetimi boyunca süren hareketleri baskıyla sindirmeye çalışarak başlıca sanayi bölgelerinde büyük çatışmalara yol açtı. Çıkardığı yeni yasalarla mülk sahibi olma, seçme ve seçilme, okuma gibi birçok alanda kesin bir ırk ayrımı sistemini yerleştirmeye çalıştı. Afrika’daki sömürgelere bağımsızlık verilmesine sert biçimde karşı çıktı. Ancak Basutoland, Bechuanaland ve Swaziland’in Güney Afrika’ya katılması için yaptığı yoğun baskılar sonuç vermedi. 1954 sonlarında parti başkanlığından ve başbakanlıktan çekildi.
Kendisinden önceki sömürgeci yönetim biçimini her alanda insanlık dışı bir ırk ayrımı sistemine dönüştüren Malan’ın görüşleri, ölümünden sonra hazırlanan Güney Afrika Birliği Anayasası’na ideolojik bir temel oluşturmuştur.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi