Der Blaue Reiter (Mavi Atlı)
1909’da Kandinsky, Jaıvlensky ve Gabriele Münter’in (1877-1962) öncülüğünde Münih’te Yeni Sanatçılar Birliği (Neue Künstlervereinigung) kurulmuştu, ama ortaya çıkan anlaşmazlıklar sonucu, Kandinsky ve Marc 1911’de bu topluluktan ayrıldılar. Onları Münter, Macke ve Alfred Kubin de (1877-1959) izledi. Bu sanatçılar, Klee, Jauulensky ve Marianne von Werefkin’in (1870-1938) de katılmasıyla aynı yıl Der Blaue Reiter (Mavi Atlı) adı altında toplandılar. Der Blaue Reiter, Kandinsky ve Marc’m yenilikçi tutumlarım benimsedi ve sanatçının iç dünyasını belli biçimlere bağlı kalmaksızın, kendi eğilimlerine göre çok çeşitli biçimlerde anlatabileceğini savundu. Belirli bir sanat programı saptanmayarak yeni deneylere açık olmak ön planda tutuldu.
Grubun tüm çalışmaları, ancak bir kez yayımlanabilen yıllık çevresinde oluştu. Mayıs 1912’de Kandinsky ile Marc’m yönetiminde çıkan yıllığın kapağında yer alan Kandinsky ’nin mavi ve siyah atlısı, topluluğa adını vermişti. Bu ilk sayıda, plastik sanatların dışında müzik, şiir ve tiyatro üstüne yazılar yer almış, Alman sanatçılarının yanı sıra Fransız ve Rus sanatçılarına da yer verilmişti. Ayrıca ilkel sanattan, Bavyera halk sanatlarından, Mısır sanatından ve çocuk desenlerinden örnekler de konmuştu. Bu denli yaygın bir örnekleme, grubun her türlü sanat biçiminin saptanması ve yeniden değerlendirilerek kalıcı niteliklerin belirlenmesi yolundaki düşüncesini destekleyen bir tutumdu. Müzik alanında grubu destekleyen sanatçılar arasında A.Berg, A.Schönberg, A.Skriyabin ve A.Webem vardı. Yıllık, bu sanatçıların yazılarından başka beste örneklerine de yer vermişti. Tüm yazılardaki ortak nitelik, eleştiri ve tanıtma yerine sanatın irdelenmesiydi.
Grubun yıllık yayımlama çalışmalarının yanı sıra önemli ikinci bir işlevi de sergi düzenlemekti. İlk sergisini Aralık 1911-Ocak 1912 arasında açan Der Blaue Reiter’in, kırk üç yapıttan oluşan ikinci sergisi Berlin’de koleksiyoncu Her-warth Walden’in (1878-1941) Der Sturm (Fırtına) galerisinde, Mart 1912’de açıldı. Bu sergi daha sonra Köln, Frankfurt ve Hagen’e götürüldü. Aynı yılın Nisan ayında Münih’te düzenlenen bir başka sergi ise grafik sanatlara ayrıldı ve üç yüz on beş yapıt sergilendi. Grubun dağılmasından uzun yıllar sonra 1949’da Münih’te, 1960’ta Edinburgh’ta 1962’de de New York’ta olmak üzere üç toplu yapıtlar sergisi düzenlendi.
Der Blaue Reiter yıllığının ikinci sayısının basımı Marc’ın önsözü ile tasarlanmış, ancak I.Dünya Savaşı ’nın başlaması, Macke ve Marc’ m bu savaşta yaşamlarını yitirmesi, Kandinsky’ nin Almanya’dan ayrılmasıyla gerçekleşememiş, grup da dağılmıştır. Sanat tarihinde Der Blaue Reiter, Almanya’daki Dışavurumculuk (Ekspresyonizm) akımının ulaştığı en yetkin aşama olarak nitelendirilir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi